Svar Sešlabanka vegna verštryggingar

Žakka žér fyrir žessa yfirferš Marinó. Ég var aš ganga frį greinargerš og gögnum til Umbošsmanns, upp į tępar 50 bls, sem ég lęt til hans ķ fyrramįliš. Ég ętla svo aš lesa "langhundinn" frį Sešalbankanum. Ég greip žó nišur ķ fyrsta talnadęmiš hjį žeim og mér varš skemmt. Dęmiš er nešst į bls. 7 og efst į bls 8. Žaš er svona:

Einfaldast er aš sýna žetta meš dęmi af lįni til eins įrs meš einni afborgun. Gerum rįš fyrir aš lįnsfjįrhęšin sé 1 milljón kr., lįniš sé verštryggt og meš 5% vöxtum og aš veršbólga sé 10%. Taflan hér fyrir nešan sýnir śtreikning į greišslu vegna lįnsins mišaš viš aš greišslan sé verštryggš.

Ķ žessu tilfelli er afborgunin (1.000.000 kr.) og vextirnir (50.000 kr.) reiknuš mišaš viš veršlag žegar lįniš er tekiš (įr 0). Greišslan nemur žį 1.050.000 kr. į veršlagi žess tķma. - (Ha! forvextir į skuldabréfi?G.J.) Žar eš vķsitalan sem viš er mišaš hefur hękkaš um 10% žarf lįntakinn aš greiša 10% meira en 1.050.000 kr. eša 1.155.000 kr. (en žar sem veršbólgan hefur rýrt raungildi krónanna sem hann greišir meš žį er raunverulegt veršmęti greišslunnar 1.050.000 kr. mišaš viš veršlag į įri 0).

Žaš er kannski til of mikils ętlast aš Sešlabankinn viti aš vextir af skuldabréfum eru eftirį reiknašir og greiddir. Lįn upp į 1. milljón į įri 0, meš gjalddaga eftir eitt įr, getur ekki, samkvęmt vaxtalögum og reiknireglu bankanna, tekiš į sig vexti fyrr en į gjalddaga. Fram aš gjalddaga į įri 1, er lįniš einungis 1 milljón. Į gjalddaga bętast vextir viš lįniš, frį sķšasta gjalddaga eša frį lįntökudegi til fyrsta gjalddaga (vaxtatķmabil). Į gjalddaga er fyrsti dagur sem vextir eru gjaldkręfir. Žeir, vextirnir, geta žvķ ekki tekiš į sig veršbętur fyrir žaš vaxtatķmabil sem žeir voru aš myndast, žvķ žarna er um samningsvexti aš ręša sem ekki veršur krafist greišslu į fyrr en į gjalddaga.

Sama er aš segja meš vertrygginguna. Vķsitala gjalddaga, er sś vķsitala kölluš sem reiknuš er viš hverja afborgun. Žar sem einungis einn gjalddagi er į žessu lįni, reiknast vķsitalan frį lįntökudegi til gjalddaga. Žaš er žvķ vķsitala žess mįnašar sem gjalddaginn er, sem męlir veršbęturnar. Sį reikningur fer einnig fram mišaš viš dagsetningu gjalddaga og er žvķ ekki gjaldkręfur fyrr en į žeim degi. Löglegur śtreikningur į žessu dęmi Sešlabankans vęri žvķ į žennan veg.

Į įri 0 er tekiš lįn 1. milljón, vextir og veršbólga eins og ķ dęminu. Daginn fyrir fyrsta dag gjalddagamįnašar, er lįniš enn 1 milljón, lögum samkvęmt.  Į gjalddaga reiknast į greišslu lįnsins 5% vextir, sem gera 50.000. Į gjalddaga er einnig reiknuš śt veršbólga į vaxtatķmabilinu, sem er frį lįntökudegi. Veršbólgan reynist vera 10%, sem reiknast į greišslu lįnsins (eša höfušstól ķ žessu tilfelli žar sem um eingreišslu er aš ręša (Kślulįn).) Veršbętur reiknast žvķ 100.000. Endurgreišasla lįnsins vęri žvķ eftirfarandi:

Afborgun               1.000.000 

Vextir                        50.000 

Veršbętur               100.000 

Greišsla samtals   1.150.000  

Žar sem vextir og veršbętur eru ekki greišslukręf fyrr en į gjalddaga, veršur lįnsfjįrhęšin, reiknuš til baka į įr 0, žegar lįniš var tekiš, einungis 1 milljón, žar sem upphęš vaxta og veršbóta verša ekki reiknuš śt fyrr en mišaš viš gjalddaga.

Sešlabankinn gerir sig sekan um tvenn msitök ķ žessum eina śtreikning. Annars vegar lķtur hann į samningsvexti į sama hįtt og forvexti vķxils, en slķkir vextir greišast fyrirfram, viš lįntöku. Samningsvextir greišast alltaf eftirį, viš hvern gjalddaga. Žaš er žvķ rangt hjį Sešlabankanum aš lįniš nśvirt til baka um eitt įr, sé 1.050.000. Žaš er bara 1.000.000.

Ķ öšru lagi brżtur Sešlabankinn lög meš žvķ aš reikna veršbętur į vextina. Upphęš samningsvaxta fęr ekki skuldfęrslustöšu fyrr en į gjalddaga. Ekki er hęgt aš veršbęta eitthvaš sem ekki er til fyrr en sama dag og veršbętur eru reiknašar.

 Į sama hįtt og lįniš er veršbętt frį žeim degi sem lįntakinn fęr greišsluna, verša vextir ekki veršbęttir fyrr en žeir hafa fengiš skuldfęrlsustöšu, verša gjaldkręfir.

Gefum okkur aš vķsitalan hefši veriš 100 žegar lįniš var tekiš. Įri sķšar, žegar lįniš er greitt, hafši veršbólgan veriš 10% og vķsitalan 110. Ef reikna ętti veršbętur af žeim vöxtunum yrši talan svona 50.000 /110*110 = 50.000.

Ķ žessi eina litla dęmi reynir Sešlabankinn aš hafa 5.000 krónur af žessum lįnsgreišanda, meš ólögmętum hętti, Ekki bara meš einföldu lagabroti, heldur tvöföldu. Ef öll skżrslan er meš svona rugli, teldi ég best fyrir snillingana ķ Sešlabankanum aš taka saman dótiš sitt og halda heim.


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Athugasemdir

1 Smįmynd: Siguršur M Grétarsson

Žetta er misskilningur hjį žér. Žaš aš greišslan sér verštryggš segir aš heildargreišslan skuli vera verštryggš. Žaš merkir aš heildargreišsla meš vöxtum er verštryggš. Ķ žessu dęmi samanstendur óvķsitöluleišrétt greišala af 1.000.000 kr. höfušstól og 50.000 kr. vöxtum samtals 1.050.000 kr. Žar sem vķsitalan hefur hękkaš um 10% frį lįntökudegi žį er greišslan 1.050.000 * 110 / 100 = 1.155.000 kr. nįkvęmlega eins og kemur fram ķ nišurstöšu Sešlabankans.

Siguršur M Grétarsson, 31.8.2011 kl. 22:25

2 Smįmynd: Gušbjörn Jónsson

Sęll og blessašur Siguršur. Žaš er aušséš aš žś hefur alls ekkert lęrt um ešli og įvinnslu vaxta og verštryggingar. Ég ętla ekkert aš įsaka žig fyrir žaš, žvķ žessir žęttir eru ekki mikiš kenndir ķ skólakerfinu og svo viršist sem hįskólasamfélagiš sé einkar mikiš ķ tęknileikfimi og hugi žvķ lķtiš aš ešlisžįttum ķ hinu jaršneska umhverfi.  Ég rak mig oft į žetta žegar ég var aš lęra bókfęrslu og rekstrarfręši. Varš t. d. žess valdandi aš taka varš bók śr umferš um tķma ķ 4. stigi bókfęrslu vegna vilu sem ķ henni var.  En mig langar žó aš spyrja žig aš einu.   Heldur žś aš reiknivélar bankanna reikni vexti og verštryggingu rétt?  Reiknivélarnar reikna nįkvęmlega meš sömu formślum og eru ķ skudlabréfakerfinu sjįlfu.

Ef žś kęmist nś aš žvķ aš žś teldir reiknivélarnar reikna rétt, gęti ég jafnvel bošiš žér ķ kaffi og leyft žér aš skoša Basic śtgįfuna af fyrstu reiknivél sem skilaši réttum nišurstöšum og var tekin ķ notkun ķ bankakerfinu. Ég gęti leyft žér aš sjį reikniformślurnar og hvernig žęr vinna.  Ég veit svo sem aš žś mundir ekkert skilja ķ žeim talnarunum sem reiknistrengirnir eru; ekki frekar en žś skilur ekki aš vextir og verštrygging ķ skuldabréfasamningum eru įvinnslužęttir į sama grunni og innlįnsvextir, sem fį ekki skrįša stöšu fjįrhęšar fyrr en į įkvešnum vaxtadögum 21. dag mįnašar og 1, dag mįnašar. Samningsbundnir śtlįnavextir lśta sama lögmįli. Žeir fį ekki skrįša fjįrhęš fyrr en viš lok vaxtatķmabils, sem er viš gjalddaga afborgunar. Žannig vinda vextir upp į sig frį lįntökudegi til gjalddaga. Ef tekin vęri įkvöršun um aš fara meš höfušstólinn aftur til baka aš lįntökudegi, myndu vextirnir vinda ofan af sér į leišinni til baka, og verša nśll, žegar komiš vęri aš lįntökudegi. 

Žeir sem telja sig geta reiknaš vexti į skuldabréf į sama hįtt og forvextir vķxla eru reiknašir, opinbera ótślega vanžekkingu į žeim mįlum sem žeir eru aš fjalla um.  Mig skiptir engu mįli žó ég segi aš starfsmenn Sešlabankans, sem settu fram śtreikningana ķ svariš til Umbošsmanns Alžingis, sżndu žar ófyrirgefanlegt įbyrgšarleysi og ĮSETNIGNS LÖGBROT, sem tvķmęlalaust veršur aš koma žeim ķ koll. Ég ętla žeim ekki aš vera jafn heimskir og śtreikningarnir gefa til kynna.  Ég mun koma nįnar aš žvķ sķšar, en žaš eru svo miklar vitleysur į žeim 13 blašsķšum sem svar Sešlabankans er, aš žaš tekur tķma aš skrį žaš allt nišur. En žaš kemur.

Hvaš reiknilķkaniš varšar, sem ég nota viš śtreikning į greišslubirgši lįna, žį er žaš byggt į sömu forsendum og ég notaši į įrunum 1990 - 1993, viš endurskipulagningu į greišslubirgši lįna hjį nokkrum žśsundum einstaklinga, fjölskyldna og fyrirtękja. Žessar forsendur eru žvķ bśnar aš fį rękilega eldskżrn ķ įrįsum į žęr. Žęr lifa žó góu lķfi enn og hafa sżnt aš žęr skila nįkvęmlega žvķ sem forsendur lįnasamninga kveša į um hverju sinni.

Lifšu heill og glašur, vinur. 

Gušbjörn Jónsson, 1.9.2011 kl. 00:59

3 Smįmynd: Siguršur M Grétarsson

Žaš er rangt hjį žér aš vextir falli ašeins til į gjalddaga. Žeir eru aš falla til allan tķman į milli gjalddaga en eru ekki greiddir fyrr en į gjalddaga. Ef žś tekur įkvšršun um aš greiša upp lįniš į mišju tķbanili milli gjalddaga žį fęrš žś ekki aš bķša meš aš greiša vextina žangaš til į gjalddaga heldur žarft žś aš greiša žį upp strax. Ef žś hefšir fariš langt ķ nįmi ķ bókfęrslu žį hefšir žś vitaš žaš aš rétt mat į lįni į uppgjšrsdegi telst vera aš reikna įfallna vexti į lįnum jafnvel žó langt sé ķ gjalddaga. Žaš aš gera žaš ekki telst sżna ranga stöšu skulda. Žaš sama į viš um inneignir skulda. Žetta er vegna žess aš litiš er į aš žetta séu įfallnir vextir žó žeir séu ekki greiddir.

Žaš mętti skoša žetta dęmi žitt enn lengra. Tökum til dęmis 12 milljóna króna afborgunrlįn sem tekiš var til 40 įra fyrir 30 įrum og einum mįnuši sķšan. Žį er mįnašarleg afborgun į nafnverši 25 žśsund kr.. Segjum aš vextir séu 5% Segjum aš neyslusķsitala sé bśinn aš fjórfaldast sķšan žį, sem er reyndar mun minna en hśn hefur gert sķšust 30 įr. Eftir sķšustu afbogrun stóš lįniš ķ 3 milljónum aš nafnverši og žar meš eru įrsvextir 150 žśsund kr. og žvķ eru mįnašarvextir 12.500 kr. aš nafnvirši.

Ef notuš er ašferš Sešlabankans žį eru einfaldega lagšar saman 25 žśsund kr. ķ afborgun og 12.500 kr. ķ vexti sem gerir samanlagt 37.500 kr. og sś upphęš sķšan hękkuš upp samkvęmt vķsitölu. Žar sem veršlag hefur fjórfaldast sķšan lįniš var tekiš žį gerir žetta greišslu upp į 150 žśsund kr.. Žar sem afborgunin reiknast upp į 100 žśsund og vextirnir upp į 50 žśsund. Ef žķn ašferš vęri notuš žį vęri afborgunin lķka 100 žśsund en vextirnir ašeins 12.500 kr. žannig aš heildargreišslan vęri upp į 112.500 kr. Hér munar 37.500 kr. eša fjóršungi af žvķ sem Sešlabankinn segir aš ętti aš greiša. Meš öšrum oršum žį mun žķn ašferš leiša til žess aš žaš koma aldrei veršbętur į vexti og žvķ eru vextir aš mešaltali yfir lįnstķman mun lęgri en vaxtaprósentan segir til um. Žar meš nęst ekki žaš markmiš verštryggingar aš allar greišslur séu žęr sömu aš raungildi óhįš žvķ hve hį veršbólgan er.

Vissulega lķtur žetta vel śt fyrir lįntakann. Žetta er honum hins vegar ašeins hagstętt ef hann getur fengiš lįn meš sömu vöxtum meš žinni ašfeš og honum bjóšast meš ašferš Sešlabankans. Žvķ fer hins vegar vķšs fjarri og žaš ęttu allir aš vita sem hafa eitthvert vit į fjįrmįlum. Lįnvetendin gerir einfaldlega įkvešna raunįvöxtunarkröfu mišaš viš įhęttu viš lįnveitinguna. Hann mun žvķ reikna śt mišaš viš vearšbólguvęntignar hversu hįa vexti hann žurfi aš setja til višbótar viš veršttygginguna til aš nį žeim raunvöxtum sem hann vill fį. Žaš munu lķka allir hinir fjįrfestarnir į markašnm gera žannig aš samkeppnisašilar hans munu lķka nota žį ašferš. Til višbótar viš žetta žį sér lįnveitandinn įhęttu ķ žessu sem felst ķ žvķ aš ef veršbólgan veršur meiri en veršbólguvęntingar gera rįš fyrir žį lękkar raunįvöxtunin hans. Hann mun žvķ gera hęrri raunįvöxtunarkröfu.

Žannig aš ef til dęmis raunįvöxtunarkrafan mišaš viš ašferš Sešlabankans er 5% žį munu vextir lįnsins vera 5% ef ašferš Sešlabankans gildir en ef notuš er žķn ašferš žį veršur raunįvöxtunarkrafan hęrri en žaš og viš žaš bętast sķšan hękkašir vextir til aš nį žeirri hękkušu raunįvöxtunarkröfu.

Žar meš mun vaxtaprósentan į lįninu verša mun hęrri og žaš mun leiša til mun hęrri greišslubyrši ķ upphafi lįnstķmans sem er einmitt sį tķmi sem flestir hśsnęšiskaupendur hafa žaš erfišast fjįrhagslega. Žaš er žvķ hęsta greišslubyršin į langtķmalįninu į sama tķma og veriš er aš greiša af skammtķmalįnum til kaupa į hśsgögnum og öšrum hśsbśnaši auk skammtķmalįna sem tekin eru til aš dekka žį śtborgun sem hśsnęšiskaupendur žurfa aš leggja śt ef langtķmalįnin eru ekki 100% af hśsnęšisverši.

Stašreyndin er nefnilega sś aš verštryggš jafngreišslulįn eins og tķškast ķ dag hafa lęgstu greišslubyršina ķ upphafi lįnstķmans af öllum žeim lįnsformum sem ķ boši eru. Žetta form er žvķ hannaš meš hagsmuni lįntaka ķ huga en ekki lįnveitanda žvķ žaš skiptir hann engu mįli hvernig greišslur dreifast yfir lįnstķman svo fremi aš hann nįi sinni įvöxtunarkröfu.

Siguršur M Grétarsson, 1.9.2011 kl. 08:51

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Höfundur

Guðbjörn Jónsson
Guðbjörn Jónsson
F.v. ráðgjafi

Heimsóknir

Flettingar

  • Ķ dag (28.3.): 2
  • Sl. sólarhring: 2
  • Sl. viku: 11
  • Frį upphafi: 164725

Annaš

  • Innlit ķ dag: 2
  • Innlit sl. viku: 8
  • Gestir ķ dag: 2
  • IP-tölur ķ dag: 2

Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar

Mars 2024
S M Ž M F F L
          1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31            

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband