Fíknimáttur peningaeyðslunnar er mikill

Ég hef um nokkurn tíma velt fyrir mér hvort langvarandi streituálag og spenna hafi valdið geðrænni fötlun hjá miklum fjölda Íslendinga. Þetta fyrirbrigði væri vissulega verðugt rannsóknarverkefni, því þjóðfélag okkar hefur á afar skýran og einarðan máta sýnt að það er ekki fært um að lifa við opið hagkerfi, sem drifið er áfram af markaðslegum sjónarmiðum.

Hvers vegna segi ég þetta.

Fyrir u. þ. b. aldarfjórðungi, þegar verið var að gefa frelsi í vaxtamálum, skrifaði einn okkar bestu tölfræðinga, Pétur H. Blöndal, grein í dagblað, sem fjallaði um vaxtamál. Þar sagði hann efnislega á þá leið, að vextir af verðtryggðum lánum ættu helst að vera 2%, en aldrei hærri en 4%. Þeir sem héldu að hægt væri að hafa hærri vexti en það, samhliða verðtryggingu, gerðu sér ekki grein fyrir hvað þeir væru að segja. Öll framvinda þjóðfélagsins síðan þá, rennir styrkum stoðum undir þessi sjónarmið Péturs.

Opið hagkerfi, með virku markaðslögmáli, byggir fyrst og fremst á þróaðri dómgreind fólksins sem í þjóðfélaginu býr. Fari einhverjir þættir þjóðlífsins út fyrir eðlileg eða siðleg mörk, sýnir fólk á virkan hátt andstöðu sína og krefst breytinga. Þessir þættir eru ekki til staðar í Íslendingum, líklega fyrst og fremst vegna langvarandi streitu og spennu.

Þegar þessir virku aðhaldsþættir eru ekki til staða í hinu opna og frjálsa hagkerfi, hafa markaðsöflin ekki það aðhald sem þau eiga að hafa frá fólkinu, sem sýnir á áberandi hátt andstöðu sína við yfirgang markaðsaflanna; því þau fara ævinlega eins langt og þau komast hverju sinni. Þess vegna t. d. erum við að greiða hæstu vexti sem þekkjast; vegna þess að fíkn okkar í að eyða peningum er yfirsterkari skynseminni, líkt og hjá öðrum fíklum.

Um leið og við tökum lán, skuldbindum við okkur til endurgreiðslu þess á ákveðnu árabili. Þar með erum við búin að binda okkur fjötra ákveðinnar skyldu til að afla nægra tekna umfram þarfir til framfærslu, til þess að greiða afborganir lánsins. Við höfum sjálfviljug svipt okkur ákveðnu sjálfræði um ráðstöfun tíma okkar. Við höfum framselt einhverjum öðrum, (eiganda skuldarinnar) ákveðnum hluta af starfstíma okkar og verðum að skila honum afrakstrinum. Við erum þar með komin í spor þrælsins sem fjötraður var í ánauð. Eini munurinn er sá, að forðum var þrællinn fjötraður af öðrum, en við fjötrum okkur sjálf og það sjálfviljug. Það er akkúrat sömu fjötrar og reykingamaðurinn, alkahólistinn og fíkniefnanotandinn gera í fyrstu. Þeir fara sjálfviljugir í fjötrana en skortir svo yfirleitt sjálfsstyrk og kjark til að skera af sér þessa fjötra og læra aftur að lifa frjáls eins og fuglinn.           

Skuldir heimilanna aukast enn

Kom borgaryfirvöldum það nokkuð við þó framkvæmdin yrði dýrari ???

Varla eru forystumenn íþróttahreyfingarinnar það illa upplýstir um fjárveitingar opinberra aðila, að þeir standi fyrir kostnaði sem þeir hafi ekki tryggt fjármagn til. Það er einkennilega utanveltu menn sem framkvæma fyrst og ætla svo opinberum aðilum að borga. Rétta leiðin er sú að afla fyrst formlegrar staðfestingar á að fjárveiting sé fyrir hendi, síðan að fara í framkvæmdir.

Hafi íþróttahreyfingin látið framkvæma meira en kostnaður borgarinnar og annarra fjármögnunaraðila dekkaði, gera þeir það að sjálfsögðu á eigin ábyrgð eða hafa loforð um fjármagn annars staðar frá.

Hafi íþróttahreyfingin ekki heldur formlega samþykkt þennan aukna kostnað, virðist allt benda til þess að sá einstaklingur sem tók ákvörðun um að halda framkvæmdum áfram, þrátt fyrir að fjárveitingar væru uppurnar, beri alla ábyrgð á þessum kostnaði.                   

Vissu um framúrkeyrslu