Svar Seðlabanka vegna verðtryggingar

Þakka þér fyrir þessa yfirferð Marinó. Ég var að ganga frá greinargerð og gögnum til Umboðsmanns, upp á tæpar 50 bls, sem ég læt til hans í fyrramálið. Ég ætla svo að lesa "langhundinn" frá Seðalbankanum. Ég greip þó niður í fyrsta talnadæmið hjá þeim og mér varð skemmt. Dæmið er neðst á bls. 7 og efst á bls 8. Það er svona:

Einfaldast er að sýna þetta með dæmi af láni til eins árs með einni afborgun. Gerum ráð fyrir að lánsfjárhæðin sé 1 milljón kr., lánið sé verðtryggt og með 5% vöxtum og að verðbólga sé 10%. Taflan hér fyrir neðan sýnir útreikning á greiðslu vegna lánsins miðað við að greiðslan sé verðtryggð.

Í þessu tilfelli er afborgunin (1.000.000 kr.) og vextirnir (50.000 kr.) reiknuð miðað við verðlag þegar lánið er tekið (ár 0). Greiðslan nemur þá 1.050.000 kr. á verðlagi þess tíma. - (Ha! forvextir á skuldabréfi?G.J.) Þar eð vísitalan sem við er miðað hefur hækkað um 10% þarf lántakinn að greiða 10% meira en 1.050.000 kr. eða 1.155.000 kr. (en þar sem verðbólgan hefur rýrt raungildi krónanna sem hann greiðir með þá er raunverulegt verðmæti greiðslunnar 1.050.000 kr. miðað við verðlag á ári 0).

Það er kannski til of mikils ætlast að Seðlabankinn viti að vextir af skuldabréfum eru eftirá reiknaðir og greiddir. Lán upp á 1. milljón á ári 0, með gjalddaga eftir eitt ár, getur ekki, samkvæmt vaxtalögum og reiknireglu bankanna, tekið á sig vexti fyrr en á gjalddaga. Fram að gjalddaga á ári 1, er lánið einungis 1 milljón. Á gjalddaga bætast vextir við lánið, frá síðasta gjalddaga eða frá lántökudegi til fyrsta gjalddaga (vaxtatímabil). Á gjalddaga er fyrsti dagur sem vextir eru gjaldkræfir. Þeir, vextirnir, geta því ekki tekið á sig verðbætur fyrir það vaxtatímabil sem þeir voru að myndast, því þarna er um samningsvexti að ræða sem ekki verður krafist greiðslu á fyrr en á gjalddaga.

Sama er að segja með vertrygginguna. Vísitala gjalddaga, er sú vísitala kölluð sem reiknuð er við hverja afborgun. Þar sem einungis einn gjalddagi er á þessu láni, reiknast vísitalan frá lántökudegi til gjalddaga. Það er því vísitala þess mánaðar sem gjalddaginn er, sem mælir verðbæturnar. Sá reikningur fer einnig fram miðað við dagsetningu gjalddaga og er því ekki gjaldkræfur fyrr en á þeim degi. Löglegur útreikningur á þessu dæmi Seðlabankans væri því á þennan veg.

Á ári 0 er tekið lán 1. milljón, vextir og verðbólga eins og í dæminu. Daginn fyrir fyrsta dag gjalddagamánaðar, er lánið enn 1 milljón, lögum samkvæmt.  Á gjalddaga reiknast á greiðslu lánsins 5% vextir, sem gera 50.000. Á gjalddaga er einnig reiknuð út verðbólga á vaxtatímabilinu, sem er frá lántökudegi. Verðbólgan reynist vera 10%, sem reiknast á greiðslu lánsins (eða höfuðstól í þessu tilfelli þar sem um eingreiðslu er að ræða (Kúlulán).) Verðbætur reiknast því 100.000. Endurgreiðasla lánsins væri því eftirfarandi:

Afborgun               1.000.000 

Vextir                        50.000 

Verðbætur               100.000 

Greiðsla samtals   1.150.000  

Þar sem vextir og verðbætur eru ekki greiðslukræf fyrr en á gjalddaga, verður lánsfjárhæðin, reiknuð til baka á ár 0, þegar lánið var tekið, einungis 1 milljón, þar sem upphæð vaxta og verðbóta verða ekki reiknuð út fyrr en miðað við gjalddaga.

Seðlabankinn gerir sig sekan um tvenn msitök í þessum eina útreikning. Annars vegar lítur hann á samningsvexti á sama hátt og forvexti víxils, en slíkir vextir greiðast fyrirfram, við lántöku. Samningsvextir greiðast alltaf eftirá, við hvern gjalddaga. Það er því rangt hjá Seðlabankanum að lánið núvirt til baka um eitt ár, sé 1.050.000. Það er bara 1.000.000.

Í öðru lagi brýtur Seðlabankinn lög með því að reikna verðbætur á vextina. Upphæð samningsvaxta fær ekki skuldfærslustöðu fyrr en á gjalddaga. Ekki er hægt að verðbæta eitthvað sem ekki er til fyrr en sama dag og verðbætur eru reiknaðar.

 Á sama hátt og lánið er verðbætt frá þeim degi sem lántakinn fær greiðsluna, verða vextir ekki verðbættir fyrr en þeir hafa fengið skuldfærlsustöðu, verða gjaldkræfir.

Gefum okkur að vísitalan hefði verið 100 þegar lánið var tekið. Ári síðar, þegar lánið er greitt, hafði verðbólgan verið 10% og vísitalan 110. Ef reikna ætti verðbætur af þeim vöxtunum yrði talan svona 50.000 /110*110 = 50.000.

Í þessi eina litla dæmi reynir Seðlabankinn að hafa 5.000 krónur af þessum lánsgreiðanda, með ólögmætum hætti, Ekki bara með einföldu lagabroti, heldur tvöföldu. Ef öll skýrslan er með svona rugli, teldi ég best fyrir snillingana í Seðlabankanum að taka saman dótið sitt og halda heim.

Er NÚVIRÐING raunsæ nálgun??

Eitt af leikföngum reiknimeistara nútímans, er að "núvirða" alla skapaða hluti. Ef áætlanir um framtíðina eru ekki "núvirtar", er bara hreint ekkert að marka þær, að mati þessara reiknimeistara.

En hver er hugsunin á bakvið núvirðingu. Undirstaða allrar núvirðingar gengur út frá því að ekki sé hægt að reka þjóðfélagið á þeim tekjum sem þjóðin muni hafa úr að spila hverju sinni á komandi árum. Því sé óhjákvæmilegt að kostnaður verði meiri en tekjur, sem þýðir að um tap er að ræða á rekstri samfélagsins. Þetta tap verður að brúa með lækkun gengis krónunnar, eða erlendri lántöku. Báðar leiðir ávísun á ófarir, líkt og við  þekkjum nú.

Það einkennilega við núvirðingu er að þar er ákveðið að kostnaður fylgi ekki sama ferli lækkunar og gerist með rýrnun krónunnar. Er það nokkuð skrítið, þar sem kostnaðurinn er væntanlega greiddur með krónunum.

Það einkennilega við hugsanagang þeirra sem aðhyllast núvirðingu, er að þeir tala t. d. um "pattaralegar" nútímakrónur  og "pínulitlar" krónur eftir 40 ár.  Þessi hugsunarháttur einblínir á afgerandi tap á rekstri þjóðfélags okkar.  Menn gefa sér þá forsendu að öðrum þjóðum gangi betur en okkur og þær vörur sem við þurfum að flytja inn muni hækka í verði. Þess vegna munum við þurfa mikið fleiri "pínulitar" krónur til að borga fyrir þessar vörur. Þeir gefa sér sem sagt að þær hækkanir sem við munum fá fyrir okkar afurðir, dugi ekki til að halda uppi verðgildi krónunnar. Því muni hún í tímans rás minnka og verða pínu lítil.

Mig undrar mest þá hugarfarslegu uppgjöf sem greinilega skín út úr þráhyggju þeirra reiknimeistara sem stöðugt búa til líkön um núvirðingu allra mögulegra hluta.  Þessi árátta hefur einkennt þjóðfélag okkar undanfarinn áratug og mikill fjöldi núvirðinga litið dagsins ljós. Bæði sem spá um framtíðarhagnað fyrirtækja og fjármálastofnana, sem og framkvæmdakostnað sem, sem þurfi að greiða á næstu árum.

Skemmst er  frá að segja, að ENGIN þessara núvirðinga hefur staðist  samanburð við raunveruleikann, að því sem ég best veit.  Það er því ósköp skiljanlegt, þegar einn helsti kennari núvirðingar, Vilhjálmur Bjarnason, lektor við Háskóla Íslands, segist hafa kennt núvirðingu í 12 ár, með ótrúlega litlum árangri.

Ég hefði haldið að það þyrfti ekki svona langan tíma og ekki svona almennt hrakfarir þeirra núvirðinga sem gerðar hafa verið, til þess að  menn áttuðu sig á því að engin leið er að spá um framvindu tekju- eða kostnaðarliða, eða atburðarás sem ekki er innan áhrifasvæðis þess sem spána gerir. Sá sem sífellt lemur hausnum við þann stein, að núvirðing sé vagga réttrar niðurstöðu, er annað hvort óvenju þrjóskur, eða hefur hagsmuni að verja, sem hann vill ekki gera opinbera.

Þeir einu sem fram til þessa hafa notið hagnaðar af núvirðingu, eru braskarar, fjárhættuspilarar og fjármagnseigendur.  Þeir hafa tekið sér eitt mesta vald sjálftöku hagnaðar með reiknikúnstum sem hingað til hafa enga samleið átt með raunveruleikanum. Ég ætla ekki að segja hvað mér finnst um að ENN skuli þessir aðilar halda því fram að eina RÉTTA niðurstaðan um líklegar framtíðargreiðslur komi í ljós með "núvirðingu" þeirrar. 

Ég velti fyrir mér hvort ástæða þess að þessir menn berja stöðugt höfðinu við þá reikniaðferð sem fram til þessa hefur reynst ófullnægjandi og röng, sé löskuð dómgreind af völdum gallaðs menntakerfis, eða áhrifaöflin séu komin frá þeim sem mestra hagsmuna hafa að gæta, af því að slíkum reikniaðferðum sé stöðugt haldið áfram.

Engin leið er að horfa framhjá því að einn af stærstu áhrifaþáttum að hruninu hérna, er einmitt alvarleg oftrú á raunveruleikafyrta núvirðingu.

Hvatningastöðvar Parkinsonasamtakanna

Margir hlauparar ætla að hlaupa til styrktar Parkinsonsamtökunum. Til að sýna þakklæti sitt verður fólk frá samtökunum á 6 stöðum meðfram hlaupaleiðinni, til að hvetja alla hlauparana. Hvar hvatningastöðvar Parkinsonsamtakanna eru, er merkt á þessu korti.  Á annarri mynd hér fyrir neðan koma svo nöfn og símanúmer þeirra sem taka við tilkynningum um þátttöku í hvatningahópum.  

Við sýnum þakklæti okkar með því að mæta á hvatningastöðvar PSÍ á laugardaginn 20. ágúst og hvetjum alla hlaupara til dáða.  Við verðum með fleiri hvatningastöðvar en í fyrra og höfum við merkt þær á meðfylgjandi kort. Mæting á stöðvar 1-2-3 er kl: 08:30 aðrar stöðvar kl.09:00

Stöð 1	Ægissiða - Lynghagi	Anna Rósa	GSM: 862 8465
Stöð 2	Suðurströnd - Lindarbraut	Snorri Már	GSM: 899 3994
Stöð 3	Norðurstönd - Suðurströnd	Guðrún Þóra	GSM: 691 2643
Stöð 4	Kalkofnsvegur - Lækjargata	Guðbjörn	GSM: 860 8400
Stöð 5	Sæbraut - Kringlumýrarbraut	Sigrún	GSM: 861 5690
Stöð 6	Lækjargata	Margrét	GSM: 858 9198

Hér fyrir ofan eru nöfn og símanúmer þeirra sem verða á hvatningastöðvunum. Velunnarar samtakanna, sem vilja taka þátt í að hvetja hlauparana,  er beðnir um að láta vita af sér, svo hægt sé að hafa húfur eða önnur auðkenni við hendina.

     Nauðsynlegt er að klæða sig vel því þetta er langur tími sem við stöndum vaktina.

Gott er t. d. að hafa:   Nesti og heitt að drekka.

Útilegustólll gæti einnig verið góður því við megum sitja.

potta og pönnur eða allt sem heyrist í og skilar hljóði.

Sjáumst á laugardaginn