Það er ótvírætt landráð alþingismanns að samþykkja þennan Icesave samning

Hér er fyrirsögnin stór orð, en eiga fullan rétt á sér. Hvers vegna?

1.  Icesave reikningarnir eru eign gamla Landsbankans sem er sjálfstætt hlutafélag. Alþingi hefur ekki  ENN staðfest yfirtöku ríkisins á þeim banka, en Fjármálaeftirlitið hefur í krafti svonefndra neyðarlaga, nr. 125/2008, skipað bankanum skilanefnd, sem fari með öll völd stjórnar og hluthafafundar í bankanum, vegna þrotauppgjörs hans. Gamli Landsbankinn er því EKKI EIGN RÍKISINS, og skuldbindingar hans ríkinu algjörlega óviðkomandi.

2.  Ríkissjóður er EKKI ÁBYRGUR FYRIR INNISTÆÐUTRYGGINGASJÓÐI, því samkvæmt lögum um þann sjóð, nr. 98/1999 er sá sjóður sjálfstæð stofnun, með eigin fjárhag og sjálfstæða stjórn OG HVERGI Í LÖGUNUM NEFND ÁBYRGÐ RÍKISSJÓÐS Á AÐ FJÁRMAGNA SJÓÐINN AÐ NEINU LEITI.

Hvað segir um þetta í lögum um innistæðutryggingar? Í 2. gr. segir svo:

Með tryggingar samkvæmt lögum þessum fer sérstök stofnun er nefnist Tryggingarsjóður innstæðueigenda og fjárfesta, hér eftir nefndur sjóðurinn. Sjóðurinn er sjálfseignarstofnun og starfar í tveimur sjálfstæðum deildum með aðskilinn fjárhag og reikningshald, innstæðudeild og verðbréfadeild, sbr. þó ákvæði 12. gr.

Í 3. grein segir svo um þá sem eiga aðild að sjóðnum:

Viðskiptabankar, sparisjóðir, fyrirtæki í verðbréfaþjónustu og aðrir sem nýta sér heimildir laga til að stunda viðskipti með verðbréf í samræmi við lög um verðbréfaviðskipti, sem hafa staðfestu hér á landi, skulu eiga aðild að sjóðnum. [Hið sama gildir um útibú þessara aðila á Evrópska efnahagssvæðinu, í aðildarríkjum stofnsamnings Fríverslunarsamtaka Evrópu og í Færeyjum.]1) Þessi fyrirtæki, hér eftir nefnd aðildarfyrirtæki, bera ekki ábyrgð á skuldbindingum hans umfram lögbundin framlög til sjóðsins, sbr. ákvæði 6. og 7. gr. Fjármálaeftirlitið skal halda sérstaka skrá um aðildarfyrirtæki.

Þar sem feitletrun eða öðrum áherslum er beitt í tilvitnuðum lagatextum, er það verk höfunar þessa pistils.

Eins og sjá má hér að ofan, er EKKI gert ráð fyrir eignaraðild ríkissjóðs að þeirri sjálfseignarstofnun, sem Tryggingarsjóður innstæðueigenda er.  Þó er gert ráð fyrir að viðskiptaráðherra skipi 2 af 6 stjórnarmönnum, vegna eftirlitshlutverks síns með starfsemi fjármálafyrirtækja.

Komi til það hárrar greiðslu úr sjóðnum að eignir hans dugi ekki fyrir kröfum, segir svo í 2. málsgr. 10. gr. laganna um hvað gera skuli. Þar segir:

Hrökkvi eignir sjóðsins ekki til og stjórn hans telur til þess brýna ástæðu er henni heimilt að taka lán til að greiða kröfuhöfum.

Í 3. málsgr. 10. gr. er kveðið á um réttarstöðu þeirra krafna sem Tryggingasjóður innistæðna borgar. Þar segir svo:

Komi til greiðslu úr sjóðnum yfirtekur hann kröfu kröfuhafa á hendur hlutaðeigandi aðildarfyrirtæki eða þrotabúi. [Krafa sjóðsins nýtur rétthæðar í samræmi við 1. mgr. 112. gr. laga um gjaldþrotaskipti o.fl. við gjaldþrotaskipti, en ella er hún aðfararhæf án undangengins dóms eða sáttar.]1)

Eins og hér hefur verið rakið er það Tryggingarsjóður innstæðueigenda sem sjálfstæð sjálfseignastofnun, sem er í ábyrgðum fyrir innistæðum í bönkum og sparisjóðum. Hvergi er minnst á ábyrgð að skyldur ríkissjóðs vegna krafna um endurgreiðslu innistæðna. Það er því afar greinilega alvarlegur misskilningur hjá ráðamönnum þjóðarinnar að ríkissjóður sé í forgrunni ábyrgðar fyrir greiðslum innistæðna hinna hrundu banka.

Auk þess má benda á að bæði Bretar og Hollendingar hafa allan tímann haldið rangt á réttarstöðu sinni, því ENN eru eir ekki farnir að gera kröfu á hendur  sínum eiginlega kröfuaðila, sem er hlutafélag Landsbankans. Í framhaldi af því hefðu þeir geta gert kröfu á Tryggingarsjóður innstæðueigenda en hvorki er réttarfarsleg eða siðferðisleg réttarstaða þeirra að gera opinberar þvingunarkröfur á hendur ríkissjóði Íslands vegna innistæðna í Landsbankanum. 

Ef þingmenn þjóðarinnar ætla að samþykkja hinn fyrirliggjandi þvingunarsamning vegna Icesave reikninganna, er það tvímælalaust afar gróf landráð, þar sem EGNGAR lögfræðilegar forsendur eru fyrir kröfugerð á hendur ríkissjóði Íslands, vegna starfsemi hlutafélags Landsbankans.            

Tortryggni í samfélaginu

Tæplega von mikils áhuga erlendra aðila á að reka banka hér.

Það væri nánast óskiljanlegt ef erlendir aðilar sýndu því raunverulegan áhuga að hefja bankastarfsemi hér. Innanlandsmarkaður er afar lítill og viðskiptasiðferðið það lægsta sem þekkist í því sem kallast siðuð samfélög.

Núverandi bankakerfi er alltof stórt fyrir þá tekjusköpun sem þjóðfélagið hefur upp á að bjóða. Erlendar skuldir þjóðarinnar gleipa alla greiðslugetu hennar næstu áratugina, svo veltuaukning viðskiptaumhverfisins verður afar lítil á því tímabili. Útlánum til tekjuskapandi stórframkvæmda gætu þessir erlendu bankar tekið þátt í, án rekstrarkostnaðar hér á landi.

Varla er við því að búast að erlendur banki setji hér upp starfsstöð eða útibú, til þess að stunda meirihluta viðskipta sinna á erlendri grundu. Slíkan kjánaskap væri einungis hægt að ætla Íslenskum "sérfræðingum" í fjármálum.                    

Bankar einkavæddir innan 5 ára

Eiður eins og nátttröll í upplýstu nútímasamfélagi

Þessi grein hans Eiðs er afar skýrt dæmi um hina pólitísku "þöggunaráráttu" sem einkennt hefur umræður - undanfarna áratugi - er lúta að opinberri stjórnsýslu hér á landi. Skilaboðin eru þessi. - Á æðstu stöðum í stjórnsýslu okkar er litið svo á að þú hafir rangt fyrir þér. Ef þú reynir að bera hönd fyrir höfuð þér, eða tjá opinberlega þessar skoðanir þínar, mun það hafa afleiðingar fyrir þig í framtíðinni. -

Þetta eru í raun meginatriðin sem felast í þessari grein Eiðs. Raunveruleg efnisatriði, eins og ágætlega eru rakin í innslagi Ómars Geirssonar, við þessa grein, eru hreint aukaatriði, því það er fyrst og fremst hin pólitíska "þöggun" sem lesast á út úr greininni.

Á svipaðan hátt og gerð var tilraun til að þagga niður í gagnrýni Evu Joly, á grundvelli þess að hún mætti ekki tjá sig um heilstæða efnisþætti svikamála, af því að hún væri að rannsaka bankahrunið, reynir Eiður að telja þjóðinni trú um að óeðlilegt sé að hæstaréttardómari tjái sig á þann veg sem Jón Steinar gerði.

Jón Steinar fjallaði EKKERT um efnisatriði deilumálsins. Hann skýrði einungis ferliþátt til úrlausnar deilumáli og að kröfur Hollendinga og Breta sneru að ÍSLENSKU HLUTAFÉLAGI, en ekki að íslenska ríkinu.

Rétta leiðin í þessu Icesave máli er sú, að fyrst tæmi Bretland og Holland réttarfarsúrræði sín gagnvart því hlutafélagi sem þeir telja að þeir eigi kröfur á - ásamt stjórn þess og stjórnendum -. Að þeirri réttarúrlausn lokinni, kemur fyrst til álita hvort hugsanlega sé til staðar ábyrgðarkrafa á hendur ríkissjóði Íslands, en ekki fyrr en að tæmdri innheimtuaðför að viðkomandi hlutafélagi, stjórn þess og stjórnendum.

Ég ætla ekki að elta frekar óvitaskapinn sem fram kemur í grein Eiðs. Hann verður að eiga það við sjálfan sig hvaða mynd hann vill láta lifa með þjóðinni um þekkingu sína og dómgreind.               

Eiður: Dómstóllinn ekki til

Gleggsta dæmið um að stjórnvöld hafa ekki heildarsýn á stöðuna og finna þess vegna ekki leiðina til viðhalds atvinnulífinu

Í ljósi þessara frétta virðist sem stjórnvöld hvorki skilji né hafi yfirsýn yfir það sem gerðist hér við bankahrunið. Það var ekki bara það að bankarnir hefðu skuldsett sig, með skammtímalánum, út fyrir öll mörk greiðslugetu. Heldur lánuðu þeir þessa fjármuni út frá sér af yfirþyrmandi ábyrgðarleysi og barnaskap, svo lítillar endurgreiðslu útlána var að vænta.

Hinn þáttur þess sem gerðist; og sá þáttur sem nánast EKKERT hefur verið ræddur, var uppþurkun bankanna á meginþorra þess fjármagns sem þarf að vera í gangi í þjóðfélagi okkar, svo eðlilegt efnahagslíf geti þrifist. Svo fyrirtæki, stofnanir og heimilin hafi eðlilegt rekstrarfé til að drífa þjóðfélagið áfram.

Þessi þáttur lagast ekki með upptöku nýrrar myntar, inngöngu í ESB, eða auknum erlendum lántökum.  Við þessum vanda hefði þurft að bregðast STRAX s.l. haust, með því að frysta allar eigur eigenda og stjórnenda bankanna og frysta allar eignatilfærslur sem áttu sér stað, vegna tilfærslu fjármuna í gegnum bankana, síðustu þrjá mánuði fyrir hrun bankanna. Með þeim hætti hefði verið hægt að ná tangarhaldi á megninu af því fé sem virðist hafa verið rænt frá þjóðinni, og erlendir kröfuhafar fengið meira til baka af sínum útlánum en nú virðist verða raunin.

Eina raunhæfa leið þjóðarinnar út úr því öngþveiti sem hún er nú stödd í, er að taka ákvörðun um að auka peningamagn í umferð um 500 til 800 milljarða (tilað byrja með) og binda þetta fé notkun til aukningar á innlendu fjárstreymi, með því að tilkynna EES og ESB að vegna efnahagshruns verði stöðvað um ótiltekinn tíma, frjálst flæði fjármagns milli landa, þar til þjóðin hafi náð enduruppbyggingu gjaldeyrisskapandi atvinnustarfsemi, sem geri meira en að standa undir býnustu nauðþurftum þjóðarinnar. 

Þessi aðferðarfræði mundi kalla á nokkurra ára handstýringu peningamála. En ef við ætlum að byggja grunnfjárþörf eðlilegs efnahagslkífs þjóðarinnar á erlendum lántökum, til öflunar eðlilegs rekstrarfjár fyrir atvinnulíf og heimili, erum við að tala um verulegar þrengingar og fátækt í landinu í hart nær 40 ár. Því miður virðist mér þekkingarleysi stjórnamálamanna og helstu "svokallaðra fræðimanna" stefna þjóðinni í síðarnefnda kostinn.                  

Hætt við öll útboð í vegagerð

Athyglisverðar fullyrðingar um getuleysi Hollenska seðlabankans.

Margt er undarlegt í þessari frétt, um getuleysi Hollenska seðlabankans. Einhvern veginn finnst mér eins og Holland hafi ekki verið búið að aðlaga lagaumhverfi sitt, fyrir fjármálastarfsemi, að hinum Evrópsku reglum um  frjálst flæði fjármagns milli landa. Lítum á dæmi. Í fréttinni segir: (Áhersluletur í fréttatextainnskotum er eftir höfund þessa pistils)

Hollenski seðlabankinn (DNB) gat lítið sem ekkert beitt sér til að stöðva vöxt Icesave-reikninganna í Hollandi þar sem eftirlit með þeim, og Landsbankanum, heyrði undir íslenska Fjármálaeftirlitið (FME). Því voru það stjórnendur Landsbankans og FME sem báru ábyrgð á vextinum.

Hér er á ferðinni eitthvað sem mér virðist ekki ganga upp. Lögum okkar, um starfsemi fjármálastofnana, var á sínum tíma breytt til að samræmast lögum um starfsemi slíkra stofnana í hinu Evrópska efnahagssvæði EES.  Ég man ekki betur en að í okkar lögum séu skýr ákvæði um að innlendar lánastofnanir, sem starfi jafnframt í öðrum löndum, starfi undir lögum, reglum, eftirliti og leyfum þess lands sem starfsemin fari fram í.

Á sama veg er með erlenda lánastofnanir sem hér myndu starfa. Þær myndu starfa undir Íslenskum lögum, undir eftirliti Fjármálaeftirlits okkar og með þeim leyfum sem þeim væri úthlutað.

Sé fullyrðingin í upphafi fréttarinnar rétt, lítur helst út fyrir að stjórnvöld í Hollandi hafi ekki verið búin að samræma lagaramma sinn, um starfsemi fjármálafyrirtækja, að reglum ESB, um frjálst flæði fjármagns.

Við þessa framsetningu vakna spurningar um hvort stjórnendur Landsbankans hafi verið búnir að átta sig á þessu getuleysi Hollenskra eftirlitsaðila til afskipta af starfsemi þeirra og það - ásamt mikilli þörf fyrir hraða aukningu innlána vegna lokana á lánamarkaði - skapað þeim færi á að setja af stað svona hraða söfnun fjármagns, í landi sem ekki hafði gætt þess að vernda fjármuni þjóðfélagsins fyrir svona áhlaupi.

Í fréttinni segir einnig:

Rannsóknarnefndin segir að Icesave-málið sýni að evrópskt fjármála- og eftirlitskerfi þarfnist algerrar endurskoðunar, sérstaklega til að koma í veg fyrir viðlíka alþjóðadeilu og uppgjör, sem Icesave hefur haft í för með sér. DNB sagði í yfirlýsingu í gær að bankinn styddi þá tillögu. 

Hér er það skýrt sett fram að Icesave-málið sýni að evrópskt fjármála- og eftirlitskerfi þarfnist algerrar endurskoðunar. Þetta er því ekki Íslenskt vandamál, heldur sameiginlegt vandamál alls EES svæðisins. Spurningin er hvor vandamálið eru ESB reglurnar, eða það að þjóðir EES svæðisins hafi ekki gætt nægrar varfærni í lagaumhverfi hverrar þjóðar, til að vernda eigið fjármagn.

Einnig virðist ljóst að seðlabanki Hollands gerir ekki ráð fyrir að samskonar óábyrg fjársöfnun sé MINNI Í HOLLANDI en var hjá Landsbankanum, því í fréttinni kemur fram eftirfarandi úr yfirlýsingu þeirra:

Það þyrfti að forðast með öllum tiltækum ráðum að ríki, í þessu tilviki Holland, þyrfti að bera ábyrgð á hruni fjármálafyrirtækis í gegnum innstæðutryggingakerfi sitt. 

Hvað er Hollenski seðlabankinn að segja hér.  Hann er í raun að segja að þeirra mat sé það, að innistæðutryggingakerfi þeirra myndi ekki ráða við að eitt fjármálafyrirtæki hryndi. Þetta segir okkur að þeirra mat er það, að útlánastarfsemi Hollenskra fjármálafyrirtækja sé með þeim hætti að einungis lítill hluti útlána muni skila sér til baka og eignir þeirra muni ekki duga fyrir innlánum. Og það sem meira er. Mismunurinn muni verða meiri en innistæðutryggingakerfi þeirra ráði við.

Neðarlega í fréttinni er eftirfarandi setningar:

Samkvæmt samkomulagi sem íslenska ríkið gerði við það hollenska fyrir skemmstu mun tryggingasjóður innstæðueigenda á Íslandi greiða 71 prósent af þeirri upphæð. Ef hann getur ekki greitt upphæðina mun íslenska ríkið greiða það sem upp á vantar. 

Hér hlýtur eitthvað að vera rangt með farið. Ég er nýlega búinn að fletta í lagasafni Alþingis, til að skoða hvaða heimildir Alþingi hafi samþykkt. Þessi umrædda heimild er ekki þar. 

Einnig verður ekki annað skilið af lögum um starfsemi lánastofnana og lögum um innistæðutryggingar, en að Íslensk lög nái einungis yfir starfsemi innlendra lánastofnana á Íslandi, en starfi þær í öðrum löndum, sé það undir lögum og reglum viðkomandi lands, þar á meðal er tryggingasjóður innistæðna þess lands, því þangað greiðir útibúið sín gjöld af innlánum.

Lögum okkar um innistæðutryggingar, hefur ekki verið breytt, enda er ekki hægt að breyta lögum aftur fyrir sig, þannig að Íslenska ríkið er ekki í ábyrgð fyrir öðru en innlánum hjá innlendum útibúum lánastofnana. Ef t. d. væri starfandi hér erlendur banki, sem tekið hefði við innlánum hér, væri innlánatryggingasjóður okkar í ábyrgðum fyrir þeim.

Ekki er með góðu móti hægt að lesa annað út úr svonefndum "neyðarlögum", en heimild til fjárútláta úr ríkissjóði til stofnunar nýs ríkisbanka í stað þeirra hlutafélagsbanka sem fóru í þrot. Heimildin nær til að víkja stjórnum þeirra til hliðar, tímabundið, og setja þeim skilanefnd.

Neyðarlögin ná því ekki til heimilda til fjárútláta vegna starfsemi gömlu bankanna, að öðru leiti en því sem þarf til að tryggja eðlilega starfsemi greiðslukerfa. Mér virðist því að annað hvort hafi fólk ekki yfirsýn yfir verkefnið, eða að stjórnmálamenn hafi látið blekkjast af tilraunum erlendra aðila til að setja ríkissjóð í ábyrgðarstöðu, sem hann befur enga heimild til að taka á sig.        

Gátu ekki stöðvað Icesave

Athyglisverð frétt um varnarleysi Hollendinga gegn svikastarfsemi

Sú frétt sem hér er bloggað við vekur sannarlega athygli, í ljósi þess að Holland er eitt af ESB ríkjunum. Er það virkilega svo, að löggjöf ESB ríkja sé svo áfátt að EKKERT sé hægt að hamla gegn augljósri svikastarfsemi; líkt og reiknigsfærum mönnum mátti vera ljóst að IceSave fjársöfnun Landsbankans var.

Í ljósi þessa, er þá hægt að segja að það sé Íslensku þjóðinni að kenna, að eitt sjálfstætt fyrirtæki - þó í eigu íslenskra aðila væri - tæki upp á því að reka fjárplógsstarfsemi í Hollandi? Starfsemi þar sem peningar voru vélaðir út úr auðtrúa fólki, sem lagði fyrirhyggjuna til hliðar, í von um að græða meira á hinum erlenda banka, en heimabankarnir treystu sér til að borga í vexti.

Með sömu rökfræðinni væri það Hollensku þjóðinni að kenna ef Hollenskur ríkisborgari vélaði fé af Íslendingum? Margir erlendir aðilar hafa vélað fé af Íslendingum, en ég minnist þess ekki að okkur hafi dottið í hug að krefja ríkisstjórnir viðkomandi landa ábyrgðar á því fyrirhyggjuleysi landa okkar, að láta glepjast af svona gilliboðum.

Með sömu rökfræði er það seljendum áfengis að kenna að margir drekka of mikið af því og tapa heilsu og sjálfsstjórn. Einnig má með sömu rökfræði segja að offituvandamál vaxandi fljölda fólks í heiminum, sé seljendum matvöru að kenna. Svona röksemdafærsla er ekki boðleg þjóðum sem kalla sig þróaðar mennta- og menningarþjóðir; þó þessi rökfræði gæti gengið í ómenntuðu þróunarlandi, þar sem læsi og skilningur samskipta er takmarkaður.

Sé sú raunin, að löggjöf ESB sé svona vanþróuð og vitlaus, að stjórnvöld ríkja innan ESB geti ekki spornað við fjárplógsstarfsemi aðila frá öðrum þjóðum, hlýtur að verða að takast á við það verkefni að laga slíkt. Engin lausn felst í því að skella skuldinni af vitlausum lögum ESB, á þá þjóð sem var svo óheppinn að fáeinir þegnar hennar áttuðu sig á þeim möguleikum til svika, sem hin vitlausa löggjöf bauð upp á. Svikamöguleikarnir eru enn til staðar, meðan lögunum hefur ekki verið breytt, og útfærslumöguleikar svikastarfsemi er næsta óþrjótandi.

Sagt hefur verið að fjármálastarfsemi ESB ríkjanna muni ekki þola það að hver þjóð beri fulla ábyrgð á ALLRI starfsemi bankastofnana í sínu landi. Virðast þessi ummæli bera með sér að menn séu meðvitaðir um að álíka svikastarfsemi og Landsbankinn viðhafði, sé víða til staðar innan ESB svæðisins. Ætla má, að menn telji hana svo mikla að fjármálakerfi ESB muni riða til falls, ef slík starfsemi verði leidd fram í dagsljósið.

Eigi allar þessar vísbendingar sér stoð í raunveruleikanum; eða þó ekki væri nema einhver hluti þeirra, verður ekki með neinni skynsemi séð að þörf sé á að fórna um langa framtíð, fjárhagslegri afkomu komandi kynslóða okkar Íslendinga. Meint glæpastarfsemi í fjármálakerfum Evrópu hvorki breytast né minnkar við það.                      

Gátu ekki stöðvað Icesave