Er NÚVIRÐING raunsæ nálgun??

Eitt af leikföngum reiknimeistara nútímans, er að "núvirða" alla skapaða hluti. Ef áætlanir um framtíðina eru ekki "núvirtar", er bara hreint ekkert að marka þær, að mati þessara reiknimeistara.

En hver er hugsunin á bakvið núvirðingu. Undirstaða allrar núvirðingar gengur út frá því að ekki sé hægt að reka þjóðfélagið á þeim tekjum sem þjóðin muni hafa úr að spila hverju sinni á komandi árum. Því sé óhjákvæmilegt að kostnaður verði meiri en tekjur, sem þýðir að um tap er að ræða á rekstri samfélagsins. Þetta tap verður að brúa með lækkun gengis krónunnar, eða erlendri lántöku. Báðar leiðir ávísun á ófarir, líkt og við  þekkjum nú.

Það einkennilega við núvirðingu er að þar er ákveðið að kostnaður fylgi ekki sama ferli lækkunar og gerist með rýrnun krónunnar. Er það nokkuð skrítið, þar sem kostnaðurinn er væntanlega greiddur með krónunum.

Það einkennilega við hugsanagang þeirra sem aðhyllast núvirðingu, er að þeir tala t. d. um "pattaralegar" nútímakrónur  og "pínulitlar" krónur eftir 40 ár.  Þessi hugsunarháttur einblínir á afgerandi tap á rekstri þjóðfélags okkar.  Menn gefa sér þá forsendu að öðrum þjóðum gangi betur en okkur og þær vörur sem við þurfum að flytja inn muni hækka í verði. Þess vegna munum við þurfa mikið fleiri "pínulitar" krónur til að borga fyrir þessar vörur. Þeir gefa sér sem sagt að þær hækkanir sem við munum fá fyrir okkar afurðir, dugi ekki til að halda uppi verðgildi krónunnar. Því muni hún í tímans rás minnka og verða pínu lítil.

Mig undrar mest þá hugarfarslegu uppgjöf sem greinilega skín út úr þráhyggju þeirra reiknimeistara sem stöðugt búa til líkön um núvirðingu allra mögulegra hluta.  Þessi árátta hefur einkennt þjóðfélag okkar undanfarinn áratug og mikill fjöldi núvirðinga litið dagsins ljós. Bæði sem spá um framtíðarhagnað fyrirtækja og fjármálastofnana, sem og framkvæmdakostnað sem, sem þurfi að greiða á næstu árum.

Skemmst er  frá að segja, að ENGIN þessara núvirðinga hefur staðist  samanburð við raunveruleikann, að því sem ég best veit.  Það er því ósköp skiljanlegt, þegar einn helsti kennari núvirðingar, Vilhjálmur Bjarnason, lektor við Háskóla Íslands, segist hafa kennt núvirðingu í 12 ár, með ótrúlega litlum árangri.

Ég hefði haldið að það þyrfti ekki svona langan tíma og ekki svona almennt hrakfarir þeirra núvirðinga sem gerðar hafa verið, til þess að  menn áttuðu sig á því að engin leið er að spá um framvindu tekju- eða kostnaðarliða, eða atburðarás sem ekki er innan áhrifasvæðis þess sem spána gerir. Sá sem sífellt lemur hausnum við þann stein, að núvirðing sé vagga réttrar niðurstöðu, er annað hvort óvenju þrjóskur, eða hefur hagsmuni að verja, sem hann vill ekki gera opinbera.

Þeir einu sem fram til þessa hafa notið hagnaðar af núvirðingu, eru braskarar, fjárhættuspilarar og fjármagnseigendur.  Þeir hafa tekið sér eitt mesta vald sjálftöku hagnaðar með reiknikúnstum sem hingað til hafa enga samleið átt með raunveruleikanum. Ég ætla ekki að segja hvað mér finnst um að ENN skuli þessir aðilar halda því fram að eina RÉTTA niðurstaðan um líklegar framtíðargreiðslur komi í ljós með "núvirðingu" þeirrar. 

Ég velti fyrir mér hvort ástæða þess að þessir menn berja stöðugt höfðinu við þá reikniaðferð sem fram til þessa hefur reynst ófullnægjandi og röng, sé löskuð dómgreind af völdum gallaðs menntakerfis, eða áhrifaöflin séu komin frá þeim sem mestra hagsmuna hafa að gæta, af því að slíkum reikniaðferðum sé stöðugt haldið áfram.

Engin leið er að horfa framhjá því að einn af stærstu áhrifaþáttum að hruninu hérna, er einmitt alvarleg oftrú á raunveruleikafyrta núvirðingu.

Er þessi framganga Helga boðleg þjóðarháskólanum?

Þegar litið er til þess að Helgi er launaður af LÍÚ, er vart við öðru að búast en hann rakki hastarlega niður framlögð frumvörpin um fiskveiðistjórnun. Þó hann skrifi sem fræðimaður við lagastofnun Háskóla Íslands, er líklega meginþorra þjóðarinnar ljóst hver hinn raunverulegi húsbóndi hans er; sá sem greiðir launin hans, en það er LÍÚ.

Eitt af því sem gagnrýnt hefur verið við afgreiðslu frumvarpanna nú, um fiskveiðstjórnun, er það hve lítill tími gefist til að leita umsagna og til umræðna í þinginu. Í því sambandi er áhugavert að rifja upp allar mikilvægustu lagasetningarnar um fiskveiðistjórnun, frá fyrri tíð. Þá komu frumvörpin ekki fram fyrr en rétt fyrir þinglok og voru þá afgreidd með hraði, jafnvel á næturfundum, í gegnum þingið á fáeinum dögum. Frumvörpin nú, eru því afar lengi í meðförum þingsins, miðað við það  sem núverandi stjórnarandstaða gerði á sínum tíma, en þá voru þeir í meirihluta og drifu málin áfram án umræðna.

Þekkt er sú órökstudda árátta Helga að telja aflaheimildir sem eign útgerða, vegna þess að þær hafi keypt heimildirnar af öðrum útgerðum. Oft hef ég beint þeim tilmælum til hans, líkt og annarra sem slíku halda fram, að þeir opinberi þær lagaheimildir sem þeir telja liggja að baki heimild útgerðar sem fær úthlutaða aflaheimild til eins árs í senn, til að selja slíka heimild innan ársins og einnig til að selja slíkar heimildir sem VARANLEGA aflaheimild. Þrátt fyrir mikla leit og miklar eftirgrennslanir, finnast þessar lagaheimildir ekki. Meðan svo er, verður ekki hjá því komist að álíta ummæli "fræðimanna" um eignarrétt útgerða á aflaheimildum, sem keypta umsögn.

 

Í umræðunni um eignarréttinn hefur aðallega verið vísað í greinargerðir tveggja "fræðimanna". Báðar þessar greinargerðir eiga það sameiginlegt að þær leiða ekki fram lagaheimildir "seljanda" aflaheimilda til að SELJA hinn úthlutaða nýtingarrétt sinn. Báðir rökstyðja þeir hins vegar rétt þess sem keypti hina "meintu varanlegu aflaheimild", til að telja hana sér til eignar og þar með njóta verndar af eignarréttar ákvæður stjórnarskrár.  Báðar þessar greinargerðir eru í raun ómarktækar, vegna þess að í fyrsta lagi hafa engin lög verið sett um það sem kallað hefur verið "varanleg aflahlutdeiild, með útfærsluatriðum um hvernig sú "varanlega aflaheimild" skuli fundin út.

 

 Í öðru lagi má Alþingi ekki afhenda þjóðareign í hendur einstakra aðila til varanlegrar eignar án endurgjalds eða skýrrar lagsetningar Alþignis þar um. Og fullkomlega vafasamt að slík lög héldu fyrir dómi.

 

Í þriðja lagi hefur hinum upphaflega grundvelli úthlutunar takmarkaðra aflaheimilda, sem fólst í einskonar þjóðarsátt um fyrstu lagasetningu um takmörkun fiskveiðiheimilda; sáttaskjali í 10 liðum sem fylgdi með fyrstu lagasetningunni; þeirri þjóðarsátt hefur aldrei verið breytt. Sú regla er því enn hin eina lögbundna úthlutunarregla aflaheimilda, þó aldrei hafi verið farið eftir henni, nema fyrsta árið.

 

Að framkvæmd stjórnunar á mikilvægustu tekjuauðlind þjóðarinnar, fram til þessa, skuli hafa verið svo fjarri grundvallarreglu um heiðarleika og réttsýni, sem raun ber vitni, er líklega afsökun háskólarektors fyrir því að selja einokunar hagsmunaaðila, sérstöðu við lagastofnun virtasta háskóla landsins.

Sú ráðstöfun sýnir á áberandi hátt hve litla virðingu stjórnendur þessa háskóla, virtasti háskóli landsins, bera fyrir stofnun sinni. Svo til að kóróna metnaðarskort stjórnenda háskólans, er starfsmanni einokurna-hagsmunaaðila, heimilað að tjá sig undir nafni lagastofnunar háskólans, einum og sér, sem færðimaður á sviði fiskveiðistjórnunar. Slíkt ber sterkan keim af undirgefni svo sem þekkt er um leiguþý allra stétta. Óheiðarleikinn skín því skært af fólki sem selur sig slíkri niðurlægingu, Slíkt er mikil eyðilegging gagnvar heiðarlegum fræðasviðum og almenningi í landinu.

 

Og þá getum við  velt fyrir okkur lokaspurningunni:   Eru líkur til að þjóðin fái NÝTT ÍSLAND, meðan Alþingi, stjórnvöld fyrr og nú, og einnig virtasti háskóli þjóðarinnar, þetta allt er eins undirlagt af spillingu og raun ber vitni?????  

Gerir alvarlega athugasemdir við litla frumvarpið

Undarlegir útreikningar

Ég heyrði fréttirnar af útreikningum útvegsmanna í Vestmannaeyjum og Austfjörðum, á áhrifum breytinga á kvótakerfinu. Ég verð að segja að mig undrar stórlega eiginhagsmunahyggja þessara manna. Hvernig væri nú að þeir reiknuðu líka út áhrifin sem urðu við breytinguna þegar þeir fengu kvótann til einkaafnota, endurgjaldslaust. Hvaða áhrif hafði það á sjávarbyggðir vítt og breytt um landið? Ég veit það því ég gerði úttekt á stöðunni fyrir árið 1986.

Hugarheimur þessara manna virðist ekki ná út yfir það þrönga svið, að þeir einir fái að gera eins og þeir vilija, annars verði algjört hrun í greininni. Engin verðmæti verði lengur til úr þeim afla sem veiddur verður. Allir sem hafi vinnu hjá þeim, verði atvinnulausir. Enginn komi í þeirra stað.

Þetta er afburða kjánalegt því sagan geymir einmitt sagnir af mönnum, eins og þeim, sem töldu sig ómissandi í sjávarútveginum. Reynslan hefur hins vegar sýnt okkur að alltaf koma aðrir menn til reksturs fiskiskipa og útgerða. Fiskurinn mun ekkert fara þó nýir menn stjórni fyrirtækjunum sem eiga bátana. Aflabrögð verða að þeim mörkum sem leyft verður að veiða, líkt og verið hefur.

Helsta breytingin sem orðið gæti, væri sú að meira af heildaraflanum yrði unnið hér á landi og þannig sköpuð meiri verðmæti úr takmörkuðu magni. Það mun að vísu dálítið breyta munstri hjá þeim útgerðum sem lagt hafa megináherslu á að auka fiskverkun í öðrum löndum, en horfa fram hjá þörf þjóðarinnar fyrir atvinnusköpun og auknar gjaldeyristekjur.

En að lokum.  Verða þessir skelfilegu útreikningar birtir opinberlega, svo betur sé hægt að átta sig á þeirri ógn sem þessir menn sjá í framtíðinni?                           

Dökk mynd dregin upp

Eru siðareglur fræðasamfélagsins hættulegar réttlæti og lýðræði?

  Um nokkurn tíma hef ég velt því fyrir mér hvort siðareglurhinna ýmsu stétta hins svokallaða “fræðasamfélags” geti verið ein afrótareinkennum þess siðleysis og spillingar sem hér hefur þrifist og dafnaðundanfarin ár?

Erfitt er að kynna sérsiðareglur til hlýtar, því margar þeirra eru óskráðar. Að eðlisþætti hefur mérverið gefinn sá hæfileiki að fá sýn á kjarnaþætti ýmissa mála. Sá eðlisþátturhefur leitt til þess að ég skoða yfirleitt mál út frá sjónarmiði lagastoðar,réttlætis og virðingar. Niðurstöður mínar hafa þess vegna oftast ekki veriðtaldar umræðuhæfar. Umræður um þýðingarmikil málefni snúast því oftast umaukaatriði eða tilbúina mistúlkun á grundvallaefni hvers málefnis.

Ég fékk fyrstu snertingu viðþessar óskráðu siðareglur fyrir tæpum 40 árum, þegar sýslumaður ogsveitarstjórn brutu alvarlega á mannréttindum  mínum og dánarbúi foreldra minna. Ég gekk á milla margralögfræðinga í leit að hjálp, en allir sögðust svo uppteknir að þeir gætu ekkitekið málið að sér. Að lokum fann ég gamlan lögfræðing, sem hættur var störfum.Hann gaf sér tíma til að hlusta á mig og með símtali við viðkomandi sýslumann,staðfesti hann að það væri mikið til í því að á mér hefði verið brotið. Þar semhann var hættur málflutningi gat hann ekki tekið málið að sér, en hannleiðbeindi mér við að ná rétti mínum, m. a. með því að leiðbeina mér við aðlesa mér til í lögum.

Mörgum árum síðar kynntistég afar heiðarlegum hæstaréttarlögmanni, sem greinilega var með hjartað áréttum stað. Eitt sinn gagnrýndi hann opinberlega vinnubrögð Hæstaréttar. Eftirþað varð áberandi breyting á framkomu dómstóla í hans garð og sum mál hanseyðilögð með hreinum útúrsnúningum. Endaði það með því að hann skilaði innmálflutningsréttindum sinum.

Þegar ég fór að lærarekstrarfræði, rakst ég á sömu þöggunarreglur í þeim geira. Ég gagnrýndi oft,augljóslega villandi framsetningu hagfræðinga. Afleiðing þess varð að til mínvar sendur maður, sem átti að leiðbeina mér varðandi umræðuhefð á þessumvettvangi. Þegar ég sinnti þeirri leiðsögn ekki, var mér boðin vel launuðstaða. Þegar kom að útfærslu á hvað í starfinu fælist, var eitt af aðalkröfumstarfsins, að ég tjáði mig ekki opinberlega um þjóðfélagsmálefni. Um þettaleiti skirfaði ég oft blaðagreinar. Ég fór því heim, hugsaði málið og skrifaðisvo grein þar sem ég lét þess getið að starfskraftar mínir væru til sölu, ensannfæringin ekki.

Þau ár sem ég sinntifjármálaráðgjöf fyrir fólk í sakuldavanda, kom oft til alvarlegs ágreinings viðlögmenn vegna innheimtuaðgerða. Einnig var ég oft erfiður fyrrverandi kollegumúr bankakerfinu, þar sem ég þekkti allar reglur þeirra og þær leiðir tilleiðréttinga mála, sem margar hverjar höfðu verið búnar til af mér. Ég fékk þvíoft að heyra að ég væri of krefjandi í framsetningu. Ég ætti ekki að gagnrýnasvona beint. Undir slíkt gætu viðkomandi fagaðilar ekki tekið, því þá yrðu þeirað viðurkenna að hafa gert mistök. Ræddi ég þessi mál t. d. viðframkvæmdastjóra Lögmannafélagsins, sem sagðist einungis geta rætt þettaóformlega við sína menn. Ef bein kæruatriði bærust, yrðu þau skoðuð. Þegar svokærur bárust, bar það engan árangur fyrr en afrit kærunnar var einnig sentdómsmálaráðuneyti til kynningar. Þá varð smá breyting um tíma, en bara meðanundirbúin var árás á mig og ég gerður ótrúverðugur, með aðstoð fjölmiðla.

Í skjóli hinna óskráðusiðareglna, og þeirra óvönduðu vinnubragða í fræðasamfélaginu, sem af slíkriþöggun leiðir, hefur þjóðfélagið sem heild og fjölmargir einstaklingar á marganhátt verið sviptir tekjum og tilvistargrunni. Með árunum og aukinnifjölbreyttni tjáningarforma, hefur þessi þöggun orðið augljósari. Þeir semframkvæma óheiðarleika og óréttlæti, eru mjög áberandi orðnir sér þessmeðvitaðir að fræðasamfélagið er orðið svo siðspillt, að það leitar meira segjaað réttlætingu þess að fyrir Alþingi séu lögð lagafrumvörp sem augljóslega beraí sér stjórnarskrárbrot.

Augljósasta dæmið umþöggunina á afbrotum fræðasamfélagsins, er þöggunin sem ríkir um hið alvarlegalögbrot æðsta dómsstigs þjóðarinnar, Hæstaréttar, er hann án allra lagaheimildaógilti kosningar til stjórnlagaþings. Ég ritaði Hæstarétti strax bréf, þar semég fór fram á að þeir endurskoðuðu ákvörðun sína, vegna skorts á lagaheimildumþeirra til að taka, beint fyrir Hæstarétt, hinar framlögu kærur. Samkvæmt lögumættu þær að fara til viðkomandi lögreglustjóra, fara þaðan í ákæruferli fyrirhéraðsdómi, áður en Hæstiréttur gæti tekið þær til úrskurðar. Þó bréfið væriefnislega rétt, hvað lagaforsendur varðar, og afrit af því sent fjölmiðlum,vefmiðlum og ýmsum í stjórnsýslunni, gerist ekkert.

Á einum af þeim mörgufundum  sem haldnir voru umstjórnlagaþingið, eftir úrskurð Hæstaréttar, orðaði ég þessi lögbrot réttarins.Þar talaði menntaður lögfræðingur, sem hiklaust sagði frá því að í náminu værilagt upp með að lögmenn gagnrýndu ekki beint og opinberlega, vinnubrög annarralögmanna eða dómstóla. Þessi orð lögfræðingsins vöktu enga athygli, líkt ogöllum finndist sjálfsagt að þessir mikilvægu framkvæmdaaðilar réttarfars ogréttlætis, hefðu samfélagið í gíslingu þeirrar þöggunar, sem leiðar af slíkumsiðareglum.

Nú er svo komið að nánastdaglega er fjallað um alvarleg siðferðisbrot, ósannyndi og beinan óheiðarleika,í flestum fjölmiðlum og vefmiðlum, án þess að slíkt veki athygli eða áberandiandúð almennings. Gagnrýni á  aðopinberir aðilar temji sér slíka framgöngu siðleysis, ósannynda ogóheiðarleika, vekur tiltölulga litla athygli og fæst oftast ekki tekin tilumfjöllunar í þeim fjölmiðlum sem mestrar athygli njóta.

Hugsanlega er það ein afástæðunum þess að menn fara sífellt minna í felur með slík afbrot. Þeir vitasem er að fræðasamfélagið gagnrýnir þá ekki opinberlega fyrir slíkanóheiðarleika. Eina gagnrýnin sem heyrist er frá okkur, almenning í þessusamfélagi, sem hvorki fræðasamfélagið, stjórnkerfið né dómskerfið hlusta á eðataka mark á.  Hvað getur, viðþessar aðstæður, orðið siðrænni vitund til bjargar?

 

  

Hvers vegna milliríkjasamninga?

Þegar litið er til allra þeirra láta sem orðið hafa út af Icesave reikningum Landsbankans, er eðlilegt að spurningar vakni, eins og t. d. þessi. - Hvers vegna eru Íslensk stjórnvöld að gera milliríkjasamninga, eins og EES samninginn, þegar ákvæði slíkra samninga eru ekki nýtt þjóðfélaginu, fyrirtækjum þess og almenningi til varnar, gegn árásum og kröfum annarra samningsaðila?

Í Icesave málinu hafa Bretar og Hollendingar gert kröfur á hendur íslenskum skattgreiðendum vegna starfsemi íslensks fyrirtækis í Bretlandi og Holandi. Íslenska fyrirtækið Landsbankinn hf. rak sjálfstæðar bankadeildir í Bretlandi og einnig í Hollandi.

Samkvæmt afar skýrum ákvæðum í 1. grein EES samningsins, bar t. d. Breskum stjórnvöldum að sjá til þess að rekstur Landsbankans í Bretlandi væri að ÖLLU leiti háður sömu lögum og starfsreglum og aðrar bankastofnanir í Bretlandi þurftu að fara eftir. Að starfsstöð Landsbankans var útibú skipti engu máli hvað það varðar, að verða að starfa eftir sömu lögum og reglum og aðrir bankar á sama markaðssvæði.

Á sama hátt bar Hollenskum stjórnvöldum að sjá til þess að rekstur Landsbankans í Hollandi væri að ÖLLU leiti háður sömu lögum og starfsreglum og aðrar bankastofnanir í Hollandi þurftu að fara eftir.

Hvaða reglur eru þetta?

Reglur þessar lúta að fullkomlega jafnri aðstöðu fyrirtækja í sömu starfsemi og á sama markaði. Þau þurfi ÖLL, óháð eignarhaldi, að fara eftir sömu lögum og reglum. Starfsemi ALLRA banka á sama markaðssvæði verði að vera háð eftirliti sama aðila, svo fullkomið traust ríki um að rekstur þeirra sé að ÖLLU leiti í samræmi við lög og reglur þess lands sem starfað er í. Ákvæði þessu að lútandi er að finna í e. lið 2. málsgreinar 1. greinar, Fyrsta hluta EES samningsins sem ber heitið: MARKMIÐ OG MEGINREGLUR, en þar segir svo: (Áhersluletur er sett af höfundi þessara skrifa)

"e) að komið verði á kerfi sem tryggi að samkeppni raskist ekki og að reglur þar að lútandi verði virtar af öllum;"

Þetta ákvæði leggur hverju aðildarríki þá skyldu á herðar, að hvert það fyrirtæki sem ætlar að starfa innan lögsögu þess, starfi undir NÁKVÆMLEGA sömu lögum, reglum og eftirliti og önnur fyrirtæki, sem starfa í sömu starfsgrein og þar með á sama markaði.

Af því leiðir, að þegar Landsbankinn tilkynnti brekum stjórnvöldum að hann ætlaði að opna útibú í London, var breskum stjórnvöldum SKYLT að sjá til þess að starfsemin færi að ÖLLU leiti fram í samræmi við lög og starfsreglur annarra bankastofnana í London.

Ekkert í framangreindum ákvæðum grunnreglna EES samningsins veitir breskum stjórnvöldum heimild til að leyfa einni bankastofnun á markaðssvæði Lundúnaborgar að starfa eftir lögum, reglum og eftirliti annars sjálfstæðs þjóðríkis. Með því móti gæti Breskt eftirlitskerfi ekki haft sama eftirlit með daglegri starfsemi þess banka, á sama hátt og þær hefðu eftirlit með öðrum bankastofnunum á sama markaðssvæði.

Á Íslandi er enginn erlendur banki. Hvorki með sjálfstætt dótturfélag eða útibú. Hér reka hins vegar erlend flugfélög söluskrifstofur, sem verða að starfa eftir íslenskum lögum og reglum, og eru háðar eftirliti íelenskra aðila um ÖLL öryggismál íslendinga í viðskiptum við þær. Á sama hátt voru hér um tíma erlendar starfsmannaleigur með útibú. Þær urðu að fara eftir íslenskum lögum, reglum og kjarasamningum, í starfsemi sinni hér á landi. Þá starfsmenn sem þær réðu hingað, urðu þær að ráða á íslenskum kjarasamningum og fara að íslenskum lögum og reglum um íslenskan vinnumarkað. Þeir gátu ekki rekið starfsemi sína eftir lögum, reglum og kjarasamningum heimalanda sinna, vegna framangreindra ákvæða EES samningsins, um jafna stöðu ALLRA aðila í sama rekstri á sama markaðssvæði.

Þessi staða jafnréttis, að hinum erlendu starfsmannaleigum bæri skylda til að starfsmenn þeirra hefðu laun og önnur starfskjör eftir Íslenskum kjarasamningum og rekstur þeirra lyti Íslenskum lögum, reglum og eftirliti, var á þeim tíma ekkert óljós í hugum forystumanna ASÍ, samtökum atvinnurekenda, stjórnvalda og Alþingis.

Starfsmannaleigur höfðu aldrei verið reknar hér áður. Þess vegna voru lög og reglur um slíka starfsemi takmörkuð. Það var þó ekki látið valda óvissu um réttarstöðuna, því með nokkuð skjótum hætti voru sett lög um slíka starfsemi. Og við þau lög voru reglugerðir settar, sem starfsmannaleigurnar urðu að fara eftir, vegna framangreindra ákvæða í EES samningnum.

Hvað veldur því að Íslensk stjórnvöld telja það sjálfsagt að erlend fyrirtæki sem hér starfa, fari að Íslenskum lögum og reglum, en þau geri ekki samskonar kröfur til annarra aðila EES samningsins? Hvers vegna gera stjórnvöld okkar nú ekki sömu kröfur til erlendra stjórnvalda innan EES samningsins, að þau erlendu fyrirtæki, sem stunda starfsemi í löndum þeirra, starfi eftir þeim lögum, reglum og eftirliti sem gildir á starfssvæði þeirra?

Ekki er um að kenna ókunnugleika um framangreind ákvæði EES samnings, þar sem Íslensk stjórnvöld og forysta ASÍ höfðu áður sýnt, í samskiptum við hinar erlendu starfsmannaleigur, að þau þekktu vel þessi ákvæði EES samningsins. Er sá möguleiki ef til vill fyrir hendi að Íslensk stjórnvöld og forysta ASÍ, séu tilbúin að líta framhjá því alvarlega broti á EES samningnum, sem Bretar og Hollendingar eru að fremja, með því að skjóta sér undan ábyrgð á tryggingum innistæðna í útibúum Landsbankans í löndum þeirra?

Já, eins og fram hefur komið var þekkingin á framangreindum ákvæðum EES samningsins til staðar hjá stjórnvöldum og ASÍ. Þeim er því ekki fært að bera við þekkingarskorti á þeim ákvæðum EES samningsins sem þarna er vísað til.

Einu haldbæru rökin sem finnast fyrir þessari framgöngu Íslenskra stjórnvalda og fylgni ASÍ við þá framgöngu, virðast vera hin sjúklega árátta Samfylkingarinnar að koma landinu inn í ESB. Samfylkingin er ráðandi afl í ríkisstjórn og virðist einnig vera það innan ASÍ.

Enginn ætti að ganga dulinn hins einbeitta ásetnings forystu Samfylkingarinnar að koma þjóðinni inn í ESB. Þar virðist engu skipta þó meirihluti landsmanna sé því andvígur. Með slíkri framgöngu yfirlýsir Samfylkingin í raun að hún vinni EKKI fyrir þjóð okkar. Önnur öfl dragi hana áfram, sem hún greinir þó ekki frá hver eru. Kannski eru það sömu öflin og þau sem hindra nú að stjórnvöld beiti þekktri þekkingu sinni, til að verjast yfirgangi Breta og Hollendinga, er þeir ganga fram með ótrúlegri hörku og skynsemislausum yfirgangi í tilraun til að láta Íslenska skattgreiðendur komandi áratuga greiða það tjón sem tryggingasjóðir innistæðna þessara þjóða varð óvéfengjanlega fyrir, vegna tapaðra innistæðna á Icesave reikningum Landsbankans.

Því miður virðist heiðarleiki vera orðinn frekar fáséður eiginleiki í stjórnmálum og viðskiptalífi þessa lands, og líklega víðar. Af þeirri ástæðu virðist lítil von til að hinn eiginlegi sannleikur þessa máls, komi nokkurn tímar fram í dagsljósið.

Gerist slíkt kraftaverk, að vitundarvakning verði meðal meirihluta þjóðarinnar, um að snúa af þeirri glötunarbraut sem brunað hefur verið eftir undanfarna þrjá áratugi, eða svo, gæti þetta samfélag átt góða möguleika á að skapa þegnum sínum ein bestu lífskjör sem í boði munu verða í þróuðum löndum á komandi áratugum.

Ef vitundarvakning verður ekki, hefur allt erfiði genginna kynslóða, til uppbyggingar sjálfstæðis samfélags okkar, með góðum lífskjörum, orðið til einskis. Framtíðin er því í okkar höndum. Í veröldinni er hvergi að finna samband þjóða, þjóðríki eða samfélag, sem tilbúið er að koma fram sem félagsmálastofnun, gagnvart samfélagi eins og okkar, sem kastað hefur frá sér gulleggi góðra lífsgæða, vegna hugleysis og hreins kjánaskapar.

Hver er ábyrgð þingmanna ???

Í ljósi þess að tæp 70% alþingismanna greiddi því atkvæði, að skuldbinda þjóðina til að greiða skuld einkafyrirtækis, skuld sem tvímælalaust var stofnað til með afar óheiðarlegum hætti, fór ég að velta fyrir mér hvaða ábyrgð þingmenn bæru gagnvart þjóðinni, vegna alvarlegs og óafturkræfs tjóns sem þeir valdi með kjánaskap, annarlegum viðhorfum eða öðrum ástæðum.

Starf þingmannsins er að stjórna þjóðfélaginu, efnahagsmálum þess, innra skipulagi og samskiptum við aðrar þjóðir. Hvaða hæfniskröfur skildu vera gerðar til manns í slíku starfi? Og hvaða menntun og raunþekkingu þarf maður að hafa sem vill gerast einn af 63 stjórnendum þjóðfélagsins?

Ef mig langar til að vigta fisk við löndun úr veiðiskipi, stjórna vinnuvél, aka stórum vörubíl, olíubíl eða rútu, þarf ég að sækja sérstakt námskeið og standast hæfnispróf. Sama á við ef ég vil fá réttindi til að færa bókhald, verða verkstjóri, leikari, listamaður, sjúkraþjálfari. hjúkrunarkona, læknir, lögfræðingur, verkfræðingur, flugmaður, eða hvaða starf sem tiltekið er, sem kallar á þekkingu eða ábyrgð. Áður en maður fær réttindi til að stunda slíkt starf, þarf maður að hafa aflað sér, með viðurkenndu námi og hæfnisprófi, sérstakrar þekkingar sem talin er nauðsynleg hverju starfi fyrir sig.

Allt eru þetta langt um veigaminni störf en starf þingmannsins. Þar kemst kannski næst, starf flugstjóra á stórri risaþotu. Hann getur verið ábyrgur fyrir lífi og limum nokkur hundruð manna í senn. Þingmaður í þjóðfélagi okkar, er hins vegar í störfum sínum ábyrgur fyrir lífi, limum og lífsgæðum 320 þúsund einstaklinga. Flugstjórinn þarf að ganga í gegnum langt og krefjandi nám, síðan þjálfun í hermilíkani til að kanna dómgreind og sjálfstæði í réttum ákvarðanatökum. En, til þess að sinna starfi þingmanns, er ekki einu sinni gerð krafa um grunnskólapróf, hvað þá heldur frekari þekkingu á rekstrarþáttum heils þjóðfélags.

Hvað veldur þessu? Ljóst er að það eru þingmenn sem setja lög og reglur um nám og hæfnispróf allra starfsþátta í landinu, annarra en verkafólks og húsmæðra. Hvort skildi það vera af völdum valdhroka eða kjánaskapar, sem þingmenn gera ríkar menntunar og hæfniskröfur til allra starfsréttinda, sem geta einungis valdið örlitlu broti af því tjóni sem þingmaður getur auðveldlega valdið?

Er það mögulega af mikillæti yfir eigin ágæti, sem þingmenn gera engar kröfur til eigin starfs, um þekkingu eða hæfni til starfs og ábyrgðar þingmannsins? Vegna flestra starfa þurfa menn að kaupa sér tryggingar til greiðslu bóta fyrir það tjón sem þeir valda öðrum af gáleysi eða þekkingarskorti. Um starf þingmannsins eru hins vegar ekki til nein lög um ábyrgð, skyldur eða hver bæti fyrir, gangi þingmaður augljóslega gegn hagsmunum heildarinnar, sjálfum sér og/eða öðrum til hagsbóta, á kostnað heildarinnar.

Starf þingmanns er einungis FULLTRÚASTARF, sem veitt er að hámarki til fjögurra ára í senn. Þar skipar hann 1/63 part stjórnar og löggjafarþings landsins og kemur þar fram fyrir hönd þeirra sem kusu hann. Því til viðbótar, gæti honum verið fengið hlutverk í framkvæmdastjórn (ríkisstjórn), þar sem honum væri falið að bera framkvæmdalega ábyrgð á ákvörðunum Alþingis í tilteknum málaflokkum.

Fyrst þingmönum fannst nauðsynlegt að binda starfsréttindi allra stétta og starfsgreina við tilskilið nám og hæfnispróf af ýmsum toga, verður það enn meira sláandi að þeir skuli ekki hafa lög og reglur um sitt eigið starf, hvað þá að þeir hafi hugsað fyrir því líkt og með flestar aðrar greinar, að þeir sem hugsanlega geta valdið öðrum tjóni, skuli kaupa tryggingu er bæti það tjón sem þeir kunni að valda.

Oft má heyra þingmenn vísa til þess ákvæðis stjórnarskrár, að þingmaður sé einungis bundinn af eigin sannfæringu. Það er rétt að þetta stendur í stjórnarskrá sem samin var fyrir meira en 100 árum. En líta ber á þetta ákvæði út frá tíðaranda þess tíma er það var sett í lögin. Þá voru menn fyrst og fremst trúir þeim málstað sem þeir voru kosnir til að berjast fyrir. Sá óheiðarleiki og sviksemi við grundvallavilja kjósenda, sem nú er nánast daglegt brauð, var þá nánast óþekkt og í fölskvalausri einlægni var barist, með skýrum hætti, fyrir málsstað heildarinnar, í samhljómi málsstaðar þeirra sem kusu þingmanninn hverju sinni. 

Segja má að sá óheiðarleiki, sem nú er nánast að yfirtaka alla stjórnarhætti stjórnmála og viðskiptalífs, hafi byrjað við undirbúning að stofnun lýðveldis okkar. Við upphaf þess undirbúnings urðu þingmenn sammála um að, til að byrja með, yrði yfirtekin hin Danska stjórnarskrá sem við höfðum haft, og einungis breytt í henni kaflanum um konunginn. Í stað konungs kæmi nafnið FORSETI. Engar efnislegar breytingar yrðu gerðar fyrst um sinn. 

Þegar stjórnarskrármálið var svo komið til meðferðar í þinginu, gerðu Sjálfstæðismenn efnislegar athugasemdir við það ákvæði að forseti gæti (eins og var með kónginn) hafnað staðfestingu á lögum sem þingið hefði samþykkt. Var þá lögð fram tillaga, frá utanþingsstjórn sem þá starfaði, um að í stað synjunarvalds, hefði forsetinn heimild til að vísa lögum til þjóðarinnar, til staðfestingar, ef honum sýndust lögin vera andstæð vilja mikils hluta þjóðarinnar. Og lögin tækju þá ekki gildi fyrr en eftir samþykki slíkrar þjóðaratkvæðagreiðslu. 

Þessu vildu Sjálfstæðismenn ekki una. Þeir lögðu fram þá breytingatilögu að lögin tækju gildi strax, þó forseti neitaði að staðfesta þau, en féllu svo úr gildi ef þjóðin hafnaði þeim í kosningu. Kjánalegt en samt rétt farið með.

Á þessum tíma starfaði þingið í tveimur deildum. Efri- og neðri deild og þurftu öll mál að fara í gegnum þrjár umræður og atkvæðagreiðslu í hvorri deild, svo þau yrðu að lögum. Í meðferð þessara breytinga á stjórnarskránni, var tillaga Sjálfstæðismanna samþykkt í neðri deild, en féll með eins atkvæðis mun í efri deildinni. Málið þurfti því aftur að fara fyrir neðri deild. Þar var tillaga Sjálfstæðismanna samþykkt á ný og fór það síðan aftur til efri deildar. Þegar þangað kom, hafði Sjálfstæðismönnum tekist að snúa einum þeirra sem áður voru á móti þeim, þannig að tillaga þeirra var samþykkt, með eins atkvæðis mun, og 26. gr. stjórnarskrár orðin þannig að þó forseti hafnaði áritun laga og vísaði þeim þannig til þjóðarakvæðagreiðslu, þá tóku lögin gildi strax, en féllu svo úr gildi aftur, ef þjóðin hafnaði þeim. Þannig er 26 gr. stjórnarskrár enn í dag.

Þarna gerðu Sjálfstæðismenn sína fyrstu atlögu að lýðræðinu, áður en lýðveldið var formlega stofnað. Þeir hafa alla tíð síðan barist af hörku gegn því að þjóðin fái að hafa skoðun á lagasetningum og aldrei ljáð máls á því að þjóðin fengi að koma að endurskoðun stjórnarskrár. Þeir eru enn sama sinnis, því þeir lýsa mikilli andstöðu við að þjóðin geti átt síðasta orðið um eigin málefni.

  Er þetta hugsanlega í hnotskurn, ástæða þess að aldrei hafi verið sett nein lög eða reglur um starfsskyldur eða ábyrgð þingmanna? Í því útbreidda umhverfi óheiðarleika, sem nú er orðið augljós staðreynd, verður að setja skýr lög um starfsskyldur og ábyrgð þingmanna. Í óheiðarleikanum tróna hátt svik margra þingmanna við eigin orð og fyrirheit, vilja og ákvarðanir baklands þeirra í þjóðfélaginu, sem og mörkuð viðhorf og ákvarðanir innan flokka þeirra. 

Ekki dugir að ætla þeim sjálfum að semja slík lög. Því dettur mér helst í hug að slíkt verði eitt af verkefnum stjórnlagaþings, ef það kemur saman, og þeir njóti við starf sitt aðstoðar óflokkstengdra sérfræðinga háskólasviðsins, á sviðum siðfræði, félagsfræði og lögfræði.

Opið bréf til forseta lagadeildar Háskóla Íslands.

Í Fréttablaðinu 2. febrúar 2011, er haft eftir þér að Ákvörðun Hæstaréttar um kosningarnar til stjórnlagaþings, verði ekki bornar undir dómstóla, því "Lögfræðilega þá er niðurstaða Hæstaréttar í þessu máli endanleg niðurstaða í íslensku réttarkerfi."

Ég er nokkuð undrandi á þessari yfirlýsingu, í ljósi hinna einföldu staðreynda í þessu máli. Allar kærurnar lúta að framkvæmd kosninganna og í þeim tiltekin nokkur atriði sem kærð eru. Allar kærurnar eru byggðar á heimild í 15. gr. laga nr. 90/2010, um stjórnlagaþing. Sú lagagrein er eftirfarandi:

"15. gr. Kærur og fleira.

Ef kjósandi telur fulltrúa á stjórnlagaþingi skorta kjörgengisskilyrði, framboð hans hafi ekki uppfyllt skilyrði laga eða kjör hans sé af öðrum ástæðum ólögmætt, getur hann kært kosningu hans til Hæstaréttar sem sker úr um gildi hennar. Kæra skal afhent Hæstarétti innan tveggja vikna frá því að nöfn hinna kjörnu fulltrúa voru birt í Stjórnartíðindum. Hæstiréttur aflar greinargerðar og gagna frá landskjörstjórn og gefur viðkomandi fulltrúa færi á að tjá sig um kæruna áður en skorið er úr um gildi kosningarinnar.

Ákvæði 114. gr., XIX., XX., XXIV. og XXV. kafla laga um kosningar til Alþingis gilda um kosningar samkvæmt þessum lögum að svo miklu leyti sem við getur átt."

Eins og þarna kemur afar skýrt fram, er einungis heimilt að kæra til Hæstaréttar Ef kjósandi telur fulltrúa á stjórnlagaþingi skorta kjörgengisskilyrði, framboð hans hafi ekki uppfyllt skilyrði laga eða kjör hans sé af öðrum ástæðum ólögmætt, getur hann kært kosningu hans til Hæstaréttar sem sker úr um gildi hennar. Aðra beina réttarfarslega aðkomu að kosningum til stjórnlagaþings hefur Hæstiréttur ekki.

Allar kærurnar lúta að framkvæmd kosninganna. Þá er spurningin hvort Hæstarétti sé ákvörðuð einhver bein aðkoma til úrskurðar um framkvæmd kosninganna. Til að fá niðurstöðu um slíkt, þurfum við að líta á 2. mgr. 15. gr. laga nr. 90/2010, og er hún rituð hér að framan, en þar segir að:

Ákvæði 114. gr., XIX., XX., XXIV. og XXV. kafla laga um kosningar til Alþingis gilda um kosningar samkvæmt þessum lögum að svo miklu leyti sem við getur átt.

Í bréfi mínu til Hæstaréttar dags. 27. janúar 2010, rek ég hvaða atriði það eru úr lögum um kosningar til Alþingis, sem þarna er vísað til, að gildi um kosningar til stjórnlagaþings að svo miklu leyti sem við getur átt. Þessi 114. gr. og lagakaflarnir eru eftirfarandi:

 114 gr. í kaflanum - Kosningum frestað og uppkosningar.

XIX. kafli, sem ber heitið - Skýrslur Hagstofu.

XX. kafli, sem ber heitið - Óleyfilegur kosningaáróður og kosningaspjöll.

XXIV. kafli, sem ber heitið - Kostnaður.

XXV. kafli, sem ber heitið - Refsiákvæði.

Rétt er að geta þess að í lögum nr. 90/2010 um stjórnlagaþing, í lagakaflanum Kærur og fleira, eru einungis 15. gr. og 15.gr. a. Í hvorugri þessara greina eru nefnd frekari ákvæði, en að framan greinir, sem kæra megi beint til Hæstaréttar.

Í lögum nr. 24/2000, um kosningar til Alþingis, er XXI kaflinn Kosningakærur, með lagagreinunum 118. og 119. Þessi kafli eða þessar greinar, eru ekki nefndar á nafn í kaflanum um Kærur og fleira í lögum um stjórnlagaþing.

Vakin er sérstök athygli á því að ALLAR kærurnar fjalla um framkvæmd kosninganna. Engin þeirra fjallar um kjörgengi. Því á engin kæranna stoð í 15. gr. laga nr. 90/2010. Þar af leiðandi BAR Hæstarétti að vísa málinu frá. Kærurnar eiga sér hins vegar stoð í 119. gr. lagan nr. 24/2000, um kosningar til Alþingis. Þar er sagt að slíkar kærur skuli fara til hlutaðeigandi lögreglustjóra, sem fari með þau að hætti sakamála. Kærurnar eru því greinilega á röngum stað, og það hefðu dómarar Hæstaréttar átt að sjá glögglega, ef þeir hefðu lesið 15. gr. laga nr. 90/2010 af þeirri athygli sem krefjast verður af dómurum efsta stigs réttarfars í landinu.

Eins og mál þetta lítur út frá sjónarhóli heiðarleika, sannleika og réttlætis, verður vart hjá því komist að viðurkenna að Hæstarétti urðu á MJÖG alvarleg mistök. Hvort mistök þessi eigi sér rót í afar miklu álagi á réttinn, verður ekki ljóst nema með vandaðri rannsókn þar á.

Það vakti hins vegar all verulegan ugg í brjósti mínu, er ég heyrði einn af dómurum réttarins segja, brosandi, að hann hefði dæmt í 337 málum á árinu 2010. Vinnudagar dómara á ári er líklega 249, þannig að þessi dómari hefur þurft að lesa sig í gegnum 1,35 mál á hverjum vinnudegi. Ég ætla engar vangaveltur að hafa um þetta núna, en velti þó fyrir mér hve djúp ígrundun um réttlæti var í hverju máli, þegar jafnaðar vinnslutími máls er komin niður í u. þ. b. 5 vinnustundir.

Vegna stöðu þinnar, sem forseti lagadeildar Háskóla Íslands, vil ég með þessu bréfi skora á þig að hugsa niðurstöðu þína í því máli sem hér um ræðir, og skýra hana opinberlega í fjölmiðlum, með beinum og skýrum lagatílvísunum. Ég er ekki að óska eftir langloku lagaflækjum, því þær eru ævinlega einungis til að fela óheiðarleika. Nú þarf þjóð okkar á hreinum heiðarleika, réttsýni og réttlæti að halda, því tilfinning fólks er orðin sú að ALLIR, opinberir aðilar, segi að mestu leyti ósatt um þau atriði sem þeir eru spurðir um. Við slíkt ástand getur þjóðin ekki búið.

Ég leyfi mér því að vænta þess heiðarleika af þér, að þú dragir til baka ummæli þín. Þó þú treystir þér ekki til, vegna þöggunarkenndra siðareglna, að segja sannleikann um heimildarleysi Hæstaréttar til úrskurðar í umræddum kærumálum, vænti ég þess að í framtíðinni íhugir þú betur niðurstöður þínar um störf dómstóla, svo þær verði meira en 5 vinnustunda virði.

  Með kveðju, Reykjavík 2. febrúar 2011 Guðbjörn Jónsson.  

Opið bréf til Hæstaréttar vegna stjórnlagaþings

Opið bréf til Hæstaréttar.

Ég er afskaplega undrandi yfir ákvörðun Hæstaréttar varðandi kosningar til stjórnlagaþings. Í ákvörðun réttarins er sagt að niðurstaðan komi vegna kæru þriggja manna til Hæstaréttar,  vegna framangreindra kosninga. Sagt er að kærur þessar byggist á 15. gr. laga nr. 90/2010, um stjórnlagaþing.

Í  þriðju málsgrein á 1. bls. Ákvörðunar Hæstaréttar, er eftirfarandi niðurstaða réttarins:  (Leturbreyting G.J.)

"Mál kærenda voru sameinuð með ákvörðun Hæstaréttar 6. janúar 2011 þar sem þau lúta öll að almennri framkvæmd kosninganna og varða ekki sérstaka hagsmuni þeirra að lögum."

Í 15. gr. laga um stjórnlagaþing, er hvergi nefnd heimild til beinnar kæru til Hæstaréttar, út af öðru en því er varði kjörgengisskilyrði tiltekins frambjóðanda. Orðrétt segir um þetta í 15. gr. laga um stjórnlagaþing:

"Ef kjósandi telur fulltrúa á stjórnlagaþingi skorta kjörgengisskilyrði, framboð hans hafi ekki uppfyllt skilyrði laga eða kjör hans sé af öðrum ástæðum ólögmætt, getur hann kært kosningu hans til Hæstaréttar sem sker úr um gildi hennar. "

 Eins og þarna kemur fram, er Hæstarétti einungis falið að fjalla um kjörgengi tiltekinna fulltrúa á stjórnlagaþingi. Engar heimildir eru til þess í lögunum, að Hæstiréttur fjalli beint, án undangengis dóms eða úrskurðar héraðsdóms, um sjálf lögin um stjórnlagaþing, eða framkvæmdina að öðru leiti en varðar framangreint kjörgengi.

Á nokkrum stöðum í lögunum um stjórnlagaþing, er vísað til laga um kosningar til Alþingis, eftir því sem við geti átt. Í 2. málsgrein 15. gr. laga um stjórnlagaþing, er vísað til tiltekinna greina og lagakafla, í lögum um kosningar til Alþingis, sem gildi hafi í lögum um stjórnlagaþing. Þar er vísað til eftirfarandi lagagreina og lagakafla í lögum um Kosningar til Alþingis.
114 gr. í kaflanum - Kosningum frestað og uppkosningar.
XIX. kafli, sem ber heitið - Skýrslur Hagstofu.
XX. kafli, sem ber heitið - Óleyfilegur kosningaáróður og kosningaspjöll.
XXIV. kafli, sem ber heitið - Kostnaður.
XXV. kafli, sem ber heitið - Refsiákvæði.

Rétt er að geta þess að í lögum nr. 90/2010 um stjórnlagaþing, í lagakaflanum Kærur og fleira, eru einungis 15. gr.  og 15.gr. a. Í hvorugri þessara greina eru nefnd frekari ákvæði, en að framan greinir, sem kæra megi beint til Hæstaréttar.

Í lögum nr. 24/2000, um kosningar til Alþingis, er kaflinn Kosningakærur, nr. XXI, með lagagreinunum 118. og 119. Þessi kafli eða þessar greinar, eru ekki nefndar á nafn í kaflanum um Kærur og fleira í lögum um stjórnlagaþing.

Í 118. grein er fjallað um kjörgengi. Sá sem kæra vill vegna kjörgengis, beini kæru sinni til Dómsmálaráðherra (nú Innanríkisráðherra), sem láti hinum kærða aðila í té afrit af kæru, auk þess sem ráðherrann leggi kæruna fyrir Alþingi, þegar í þingbyrjun.  Þessi grein kemur ekki til álita í lögum um stjórnlagaþing, þar sem kjörgengi er það eina sem heimilt er að kæra beint til Hæstaréttar, samkvæmt þeim lögum.

Í 119. grein laga um kosningar til Alþingis, er fjallað um brot á lögunum. Þar er sagt að slíkar kærur skuli fara til hlutaðeigandi lögreglustjóra, sem fari með þau að hætti sakamála.

Eins og hér hefur verið rakið, er hvergi að finna lagaheimild fyrir Hæstarétt til að taka Ákvörðun um að kosningar til stjórnlagaþings hafi verið ógildar.

Sem kjósandi í þessum kosningum, beini ég þeim tilmælum til Hæstaréttar, að hann sýni lögum landsins þá sjálfsögðu virðingu, að draga þegar í stað til baka Ákvörðun réttarins frá 25. janúar 2011, um að kosningar til stjórnlagaþings séu ógildar.
Virðingarfyllst
Reykjavík 27. janúar 2011
Guðbjörn Jónsson

Útsend kjörbréf teljast ógild

Opið bréf til Ólínu Þorvarardóttur

Kæra Ólína!

Vandi fylgir vegsemd hverri, segir gamalt máltæki. Mikill sannleikur er fólginn í þessum orðum. Og þar sem þú ert fyrrverandi Skólameistari Menntaskóla, átti ég von á yfirvegaðri dómgreind og vænum skammti af þroskaðri visku frá þér, er þú tækir sæti þingmanns á Alþingi okkar.

 Mér hefur stundum fundist vanta á, í framgöngu þinni sem þingmaður, að þú bærir virðuleika fyrra embætti þíns sem Skólameistari Menntaskóla, inn í þingliðið. Finnst mér bréf þitt, með ókurteisum og órökstuddum aðdróttunum að Lilju Mósesdóttur, með þvílíkum ólíkindum að ætla megi að þú sért gengin af vegi visku og dómgreindar. Rökvillur, rugl, sleggjudóma og persónuárásir, taldi ég fyrirmunað að birtast mundu í bréfi fyrrverandi Skólameistara Menntaskóla. En, líklega eru engin takmörk fyrir því hvað fólk getur látið teyma sig langt niður, til að þóknast ímynduðum hagsmunum. 

Í bréfi þínu segir þú, og talar um Lilju:

"En þingmaður sem ekki er sammála meginmarkmiðum og stefnu þess stjórnarmeirihluta sem hann starfar fyrir hlýtur að þurfa að gera það uppvið sig með hverjum hann ætlar að starfa. Þetta er ekki í fyrsta skipti sem Lilja lýsir sig ósammála stefnu og aðgerðum ríkisstjórnarinnar og síns eigin flokks." 

Lilja hefur bæði sýnt það með framgöngu sinni á Alþingi, í ræðum á þinginu, í viðtölum og greinum í fjölmiðlum, að hún er ekki ósammála meginmarkmiðum og stefnu þess stjórnarmeirihluta sem hún starfar fyrir. Hún fylgir einna best eftir markmiðum stjórnarsáttmálans. Er það aðfinnsluvert frá hendi fv. Skólameistarans, að fylgja fram skráðum markmiðum, eftir sinni bestu sannfæringu, eins og eiðstafur þingmannsins hljóðar?

Þú segir: "Lilja lýsir sig ósammála stefnu og aðgerðum ríkisstjórnarinnar og síns eigin flokks." Þarna fer fv. Skólameistarinn með fleipur. Lilja hefur aldrei lýst sig ósammála stefnu VG. Hún hefur lýst sig ósammála ýmsum aðgerðum, sem að hennar mati eru í andstöðu við eðlilega og lýðræðislega ákvarðanatöku. Sem betur fer hefur hún gert það, því þið hin, með fv. Skólameistara, hagfræðinga og lögfræðinga til ráðgjafar, hafið ítrekað gert ykkar ítrasta til að steypa þjóðarbúinu í glötun og áratuga eða ævarandi skuldafjötra. Er það dómgreindin ykkar, sem við kjósendur þessa lands eigum að hneigja okkur auðmjúk fyrir?

Og áfram heldur þú og talar um Lilju: "Sú staðreynd kallar að sjálfsögðu fram spurningar um það hvers vegna hún sé enn um borð í þessu skipi, fyrst hún er ósátt við stefnuna og aðferðirnar um borð."

Ljóst er, eins og alltaf er að koma fram, að Lilja er EKKI ósátt við þá STEFNU sem kortlögð var, er ríkisstjórnin var mynduð. Hún er hins vegar ósátt við AÐGERÐIR sem leiða til allt annarar stefnu en kortlögð var, er siglt var af stað. Það hefur ítrekað sýnt sig, að hún sér hætturnar á þeirri leið sem forsætis- og fjármálaráðherrar vilja sigla, fjarri fyrirhugaðri stefnu. Það að hún skuli enn vera um borð, og þegar búin að bjarga fjárhag þjóðarinnar að hluta (að vísu með hjálp fleiri), sýnir kannski best sérstaka ábyrgðartilfinningu hennar fyrir þjóðarbúinu, sem því miður virðist vanta hjá ykkur hinum.

Og enn ræðst þú að Lilju: "Það er ekki verið að banna henni að hafa skoðanir eða fylgja þeim eftir - það er einfaldlega verið að spyrja manneskjuna samviskuspurningar varðandi heilindi hennar við þann flokk sem hún bauð sig fram fyrir í síðustu kosningum og því samstarfi sem flokkur hennar gekk inn í við myndun ríkisstjórnarinnar, en hún virðist svo gjörsamlega ósátt við í hverju málinu af öðru."

Með þeirri virðingu sem mér er unnt, get ég ekki séð annað en þú misskiljir alvarlega hugtakið heilindi. Ég fæ ekki betur séð en þú teljir að leggja eigi eiðstaf gagnvart stjórnarskránni til hliðar, til að fylgja málum eða aðgerðum "sem hennar eigin formaður leggur til og/eða stendur fyrir." Þarna er greinilega orðið mikilvægara að elta hugdettur formannsins, en að fylgja hinni mörkuðu stefnu. Ekki verður betur séð en þú teljir að Íslandi sé stjórnað eftir Ráðstjórnar fyrirkomulagi, en ekki lýðræði.

Í næst síðustu málsgrein bréfs þíns ítrekar þú enn að Lilja megi hafa "hverja þá skoðun sem samviskan býður henni - þetta mál snýst ekkert um það. Hún greiðir að sjálfsögðu atkvæði eftir samvisku sinni í þingsal. Þó það nú væri. En hún á ekki að sigla undir fölsku flaggi ef hún er í hjarta sínu ósátt við að vera hluti af stjórnarliðinu."

Fyrrverandi Skólameistarinn á að vita það, að saka fólk um að sigla undir fölsku flaggi, er lágkúrulegur sleggjudómur, ef enginn rökstuðningur fylgir. Svo er ekki í þessu tilfelli, svo þessi framsetning er fyrst og fremst þér til minnkunar.

Síðasta málsgreinin í bréfi þínu slær þó af allan vafa um að þú skilur ekki mismuninn á lýðræðisstjórnun eða Ráðstjórnun flokks og foringjahollustu. Málsgreinin er svohljóðandi:

"Sé hún í hjarta sínu hins vegar sammála markmiðum og stefnu, þá á hún að sitja sem fastast, og aðstoða félaga sína sem vinna nú hörðum höndum, styðja þá og leggja gott til verksins. Þannig vinna góðir liðsmenn, og þannig verða liðsheildir til."

Ég verð að segja að ég er nánast orðlaus og finn til óhugnaðar, að manneskja með þína menntun og þinn bakgrunn, skulir sýna svona litla þekkingu á skyldum og ábyrgð þingmanns í okkar lýðræðissamfélagi. Af síðustu málsgrein bréfs þíns má skilja að þér finnist FYRSTA SKYLDA vera að aðstoða félaga sína, væntanlega flokksfélaga (Ráðstjórnarhugsun), því Þannig vinna góðir liðsmenn, og þannig verða liðsheildir til. (Og enn er það Ráðstjórnarahugsun).

Í ráðstjórnarhugsun, leitast einstaklingurinn við að þóknast Flokksvaldinu, í von um að hljóta umbun fyrir fylgispektina. Hann upplifir sig ekki frjálsan hugsana sinna eða orða, og þarf stöðugt að láta opinberlega í ljós að hann sé sammála formanni eða forystusveit Flokksins.

Í lýðræðishugsun er það hlutverk forystunnar að finna samhljóm allra þeirra sem þörf er á að styðji mál (meirihluta atkvæða) svo málið verði lýðræðislega samþykkt. Slík sátt verður til með viðræðum, rökræðum, tilslökunum og breytingum, þar til öllum finnist þeir eiga hlut í málinu. Þannig verður liðsheildin heilbrigð og orkan samstillt.

Oft hefur komið fram í fjölmiðlum að stjórnunarmál þjóðfélagsins séu lítið sem ekkert rædd í þingflokkum. Frumvörp þar að lútandi komi frágengin frá ráðherra og nánast til málamynda lögð fram í þingflokki sem samþykki að styðja málið. Eins og þú segir sjálf, þá leggja menn sig fram við að aðstoða félaga sína, því þannig verða liðsheildir til. Liðsheild stjórnmálaflokksins, virðist því vera mikilvægasta markmið þingmansins. Sú hugsun er Ráðstjórnarhugsun.

Það virðist greinilegt að dökk skýrsla Rannsóknarnefndar Alþingis, enn dekkri skýrsla siðferðisnefndar Samfylkingarinnar og heitstrengingar á flokksráðfundi um stórátak í að siðvæða stjórnmálin, eigi langt í land, fyrst kona með þinn bakgrunn og þína menntun, er svo langt frá eðlilegri virðingu og kurteisi gagnvart þeim er hafa aðra skoðun en þú.

Þetta bréf er þér því fyrst og fremst til minnkunnar, en ég vil leyfa mér að vona að þú lærir af mistökunum og biðjir Lilju opinberlega afsökunar á þeim órökstuddu ávirðingum og dylgjum sem fram koma í bréfi þínu.

Með kveðju, Guðbjörn Jónsson   

Björn Valur og hinn - holi málflutningur

Fimmtudaginn 17. desember 2010, skrifar Björn Valur Gíslason, þingmaður VG, athyglisverðan pistil á bloggsíðu sína "bvg.is/blogg", sem hann kallar "Holur málflutningur þremenningana".  Ég veit svo sem að ég þarf ekki, og er ekki heldur, að svara fyrir Lilju. Hún hefur næg rök til að svara fyrir sig sjálf. En stundum skortir svo sárlega málefnaleg rök í suma pistla. Efnislega verða þeir nánast eingöngu persónuleg árás á aðila sem talinn er vera andstæðingur ríkjandi "jábræðralags". Þetta er vel þekkt úr - flokksræðis- og flokkshollustu- pólitík, - sem harðlega hefur verið gagnrýnd. Eftir útkomu skýrslu Rannsóknarnefndar Alþingis, hétu flestir flokkar að leggja af slík vinnubrögð, og virða á rökrænan hátt ÖLL sjónarmið sem réttilega blönduðust inn í umræðuna.

 

Svo er að sjá sem þessi lýðræðislega endursköpun vinnubragða hafi ekki náð inn í vitund sjálfsvirðingar hjá stórum hluta þingflokks VG. Fyrr á þessu ári eltu þeir foringja sinn út í ófært foræði, í tilraun til að fjötra á þjóðina til áratuga, skuldaklafa sem hefði tvímælalaust rænt þjóðina helstu auðlindum hennar. Og þar með skapað henni sess fátæktar og örbyrgðar um ókomin ár.  Ekki er að sjá að þetta "jábræðralag" hafi enn öðlast snefil af sjálfsvirðingu, því enn er forystan elt út í hreina vitleysu, þar sem samþykkt eru fjárlög sem byggja á forsendum sem reikningsfræðilega geta ekki gengið upp, því enginn ábyrgur aðili fæst til að spá þeim þjóðhagsforsendum sem fjárlögin byggja á. 

 

Lilja gekk, samstíga öðrum, í fararbroddi þeirra sem lögðu mikið á sig til að forða þjóðinni frá langvarandi örbyrgð og fátækt. Flestir virtustu lög- og hagfræði meistarar vestræns heims, voru hennar málsstað samstíga á þeim tíma og síðar. Nýr IceSave samningur hefur og fært sönnur á að hennar málsstaður var réttur á þeim tíma. Það hlýtur að þýða að málsstaður meirihluta þingflokks VG. þ. e. "jábræðra" forystunnar, var rangur.

 

Lilja hefur ekki breytt málefnaþáttum í stefnu sinni og málflutningi. Það virðast "jábræður" forystunnar ekki heldur hafa gert. Flestum sæmilega skýrt hugsandi fólki ætti því að vera ljóst hvoru megin raunverulegir hagsmunir samfélagsins liggja.

 

Að sinni ætla ég ekki að elta einstök ummæli (bvg) um þremenningana, svokölluðu. Svo margar rökvillur eru í þessum fjórum liðum sem upp eru taldir, að flestir ættu á sjá ásetninginn um að skaða persónur þeirra sem þar er vitnað til, án þess að nefna einu orði þann málefnaágreining sem veldur vantrausti þeirra sem ekki fylgja fjöldanum. Pistilshöfundur opinberar sig þar með að því að leggja meiri áherslu á að vega að persónum, en rökræða málefnin. Það er hans mál, með hvaða hætti hann kynnir sinn ynnri mann fyrir lesendum og þeim sem á orð hans hlýða.