ER MENNTUN MÁTTUR ? – HVAÐ ER MENNTUN ??

Ég var alinn upp á þeim tíma þegar framhaldsnámi voru settar mun þrengri skorður en síðar varð, er fjölbreytni námsleiða jókst ásamt aðgengi að Háskóla Íslands. Námsleiðir voru þá meira valdar út frá atvinnusjónarmiðum. Setja má spurningamerki við hvort eðlilegt sé að ríkissjóður fjármagni beinlínis söfnun á prófgráðum, hverri ofan á aðra, meðan ríkissjóður er í vanda með að fjármagna heilbrigðis- og velferðarkerfi þjóðarinnar. 

Á þeim árum sem þarna er vísað til, kom einnig vel í ljós að hugtakið – vel menntaður eða vel menntuð – var ekki endilega sett í samband við tiltekinn árafjölda á skólabekk.  Það hugtak var ekki síður haft um það fólk sem sýndi mikla verklega þekkingu og skipulagshæfileika á einhverjum sviðum, þó engin háskólagráða væri þar að baki. Á þeim árum voru t. d. fæstir stjórnendur, best reknu fyrirtækja landsins, með embættispróf í viðskiptafræði eða öðrum stjórnunarfræðum. Þeim hafði þó tekist með eigin hyggjuviti að byggja fyrirtæki sín upp, nánast úr engu, því auðmenn voru þá afar fáliðaðir á Íslandi.

Á fyrstu árum níunda áratugar síðustu aldar, komu fram umtalsverð breyting í efnahagslífi þjóðarinnar. Myntbreyting var tekin upp í byrjun níunda áratugar og í kjölfar þess var afar umdeild verðtrygging sett á fjármagn. Einnig heltist tölvuvæðingin yfir þjóðina er handhægar smátölvur streymdu á markað sem hentuðu rekstri smærri fyrirtækja en vöktu einnig áhuga einstaklinga.

Á svipuðum tíma urðu breytingar á möguleikum einstaklinga og smærri fyrirtækja til lántöku er einstaklingum var opnuð leið til yfirdráttar á hlaupareikningum, sem áður höfðu eingöngu tilheyrt fyrirtækjarekstri. Einnig fór hratt fjölgandi háskólamenntuðu fólki með ýmsar prófgráður, sem lítið pláss fannst fyrir á vinnumarkaði. Átakafletir mynduðust t. d. milli fyrstu hópa nýmenntaðra viðskiptafræðinga og eldri ómenntaðra manna í stjórnunarstöðum, hjá fyrirtækjum og stofnunum landsins. Flestir hinna nýmenntuðu viðskiptafræðinga höfðu einnig lagt sig sérstaklega  eftir lærdómi við að beita hinum nýju tölvum í störfum sínum.

Á þessum tíma var tölvan líka að taka á sig miklar breytingar, frá tröllvaxinni vél þar sem ein vél þurfti heilt herbergi til skýrslu- og bókhaldsfærslna. Sú mynd breyttist skjótt er á markað komu svonefndar – Einmenningstölvur – sem fljótlega fengu nafnið – Borðtölvur.  Fyrstu tölvurnar af þeirri gerð voru ekki með neinn harðan disk eða geymslurými, heldur spiluðu þær þau forrit sem unnið var með af slíkum geymslurýmum (disklingum). Síðan, þegar vista þurfti verkefni sem unnið hafði verið í tölvunni, var látinn annar tómur disklingur í drifið og þau skjöl eða verkefni sem unnið hafði verið með, vistuð til geymslu á þeim diskling. Fyrstu tölvurnar með hörðum diski (Innbyggðu geymslurými) komu, að mig minnir, árið 1982. Þóttu þær með svo mikið geymslurýni að varla yrði þörf á meiru fyrir venjulegan smárekstur; en þessar tölvur voru með 40MB harðan diski.

Á þessum árum var ég á fullu að afla mér bóklegrar og faglegrar þekkingar á bókhalds- og rekstrarmálum. Ég hafa árið 1970 lent í alvarlegt sjóslys sem gerði mig ófæran til erfiðisvinnu. Ég varð því að finna mér annan líkmlega léttari starfsvettvang. Í bókhaldsnáminu lærði ég einnig svokallað vélrænt bókhald, sem fólst í að búa til svonefnda „færslulykla“ (gataspjöld) fyrir öll fylgiskjöl bókhaldsins en stóra IBM tölvan vann svo upplýsingar af gataspjöldunum, til að skrá sem bókhaldsfærslur í tölvunni. Árið 1981 var farið að kenna bókhaldsfærslu á borðtölvur og skráði ég mig strax í slík nám, sem mér fannst einkar heillandi. Ég varð strax hugfanginn af tölvunni og getu hennar til verka, ef hugbúnaður væri góður og hann segði tölvunni nákvæmlega hvað ætti að gera og hvernig það væri gert.

Í ársbyrjun 1982 hellti ég mér því í tölvunám. Tók þar fyrir vélbúnaðinn, þ. e. hvernig tölvan ynni. Ég lagði einnig áherslu á undirstöður í hugbúnaðargerð, kerfisgreiningu og kerfisuppbyggingu, ásamt forritun. Ég hafði alltaf verið ótrúlegur reikningshaus og grúskari sem reyndi að skilja hvernig öll tæki væru búin til og virkuðu. Tölvunámið fannst mér því afar skemmtilegt og nytsamt.  

Það var einnig annað sem var dálítið sérstakt í þessu námi. Á meðal nemendanna á tölvubraut, var ég eins og AFI í hópnum. Ég var rúmlega fertugur en flest hin innan við tvítugt. Aldursmunurinn kom einnig fram í gífurlegum mun á verkefnavali í náminu. Ég var samhliða tölvunáminu að sinna einskonar framkvæmdastjórn í litlu fyrirtæki með 15 starfsmenn, í veikindaforföllum eigandans. Ég var einn á skrifstofu og sá því um söluskráningu, bókhald og að reikna handvirkt út laun starfsmanna.

Sem kerfisverkefni í tölvunáminu kusu flestir sér uppbyggingu tölvuleiks. Ég kaus hins vegar að reyna við uppbyggingu launaútreiknikerfis, þar sem allar fastar upplýsingar um starfsmanninn voru skráðar inn í kerfið. Við hverja launakeyrslu þurfti einungis að slá inn mánuð launaseðils, yfirvinnutíma og breytilega frádráttarliði hvers starfsmanns og láta tölvuna svo reikna alla í einu. Allt virkaði þetta að lokum eins og til var ætlast og í stað þess að vera einn og hálfan vinnudag að reikna út mánaðarlaun starfsmanna, varð ég með kerfinu rúma tvo tíma að keyra út öll vinnulaunin og fylla út staðgreiðslu- og lífeyrissjóðs skýrslur.

Sú upprifjun sem hér var drepið á, var einkum til að vekja athygli fólks á mikilvægi verklegrar reynslu og lausnamiðaðrar hugsunar, þegar verið er að læra nýjar aðferðir við að breyta hugmynd í veruleika. Sýndi það sig í þeirri tölvukennslu sem þarna var um að ræða. Margar slíkar hliðstæður geta áreiðanlega flestir grafið upp í vitund sinni. Nokkuð oft varð ég þessa var, enda þá á miðjum aldri með 25 ára reynslu úr atvinnulífinu. Einnig var ég oft á námstíma mínum á námsbrautum með ungmennum sem voru varla orðin sjálfstæð í hugsun.

Segja má að eðlilega verði mikill munur á vali viðfangsefna hjá unga skólafólki, sem skortir reynsluþroska og / eða verklega þekkingu, sem sá hefur aftur á móti á að byggja sem öðlast hefur reynslu í raunhæfum viðfangsefnum fjölbreyttra starfa. Það mun aldrei verða hægt að kenna  fólki að nýta reynslu sem það hefur aldrei upplifað, reynslu sem gæti hjálpað því að byggja brú milli þekkingar sinnar og þess verkefnis sem leysa þarf.

Í skólanum er hins vegar hægt að kenna lausnamiðaða hugsun, sem hjálpar fólki að hafa jákvæð viðhorf til þeirra viðfangsefna sem framtíðin ber í skauti sér. Þegar ég fór að læra, á miðjum aldri, gerði ég mér strax grein fyrir því að færi ég þær námsbrautir til enda, sem mig langaði að fá færni í, mundi ég eiga stuttan starfstíma eftir til að nýta allar prófgráðurnar. Ég tók því þá meðvituðu ákvörðun að ná fyrst og fremst faglegri þekkingu og verlegri færni í hverri grein, en elta ekki ólar við prófgráður og titla. Ég fór eftir því skipulagi og eftir að hafa verið tvö skólaár, (fjórar annir) í tölvunáminu, fannst mér ég vera búinn að ná þeirri færni sem námið bauð uppá. Þá hætti ég tölvunámi en sneri mér að hagfræði.

Ég mátti ekki seinni vera þar, því á árinu 1984 fór hratt vaxandi fjöldi útskrifaðra viðskiptafræðinga. Nýmyndun atvinnutækifæra, fyrir það nám, var ekki í takti við fjölgunina. Samtímis fjölgun atvinnulausra háskólamanna, var háður mikill áróður fyrir því að tölvur væru teknar í notkun við stjórnun fyrirtækja. Þar rákust á þættir sem ekki hafði verið hugsað út í. Annað var að flestir stjórnendur fyrirtækja voru af „gamla skólanum“ og því ókunnir þeim nýju vinnubrögðum sem tölvurnar kölluðu á. Hins vegar voru breyttir tíma, með kennsluþáttum til nýrra vinnubragða þar sem gömlum aðferðum var ekki sýnd viðeigandi virðing. Unga fólkið stóð því með þá mynd í fanginu að gömlu aðferðirnar til stjórnunar væru úreltar og unga menntaða fólkið væri boðberar hinna nýju tíma.  Talið var sjálfsagt að stjórnendur gamla tímans létu af stöfum vegna aldurs um 45 – 50 ára og hleyptu unga og nýmenntaða fólkinu að. Það kynni betur að nota nýjustu tæknina við rekstur fyrirtækja.

Þarna fór af stað fyrsta „ungdómsbyltingin“ sem laut að stjórnun fyrirtækja. Beinlínis var pressað á „eldra“ fólkið að segja sig frá stjórnunarstarfi. Ný tækni kallaði á yngra fólk til að taka við. Það merkilega var að litlum vörnum var haldið á lofti um mikilvægi þekkingar og reynsla til fjölda ára, auk þess viðskiptatrausts sem eldra fólkið hafði byggt upp.

Á þessum árum, samhliða hagfræðinámi, var ég fenginn til að fara á milli fyrirtækja til að endurskipuleggja eða leiðrétta villur í uppgjörsliðum bókhalds. einnig voru settir upp bókhaldslyklar fyrir tölvuskráningu á alla reikninga bókhaldsins, svo það væri tilbúið til tölvufærslu. Ég fékk því nokkur sýnishorn af stjórnendaskiptum, sem því miður reyndust of oft leiða til þrots fyrirtækjanna fáum árum síðar.

Það var hörmulegt að horfa á afleiðingar þess „reynsluhruns“ sem varð við stjórnun margra helstu fyrirtækja okkar á umræddu tímabyli. Algengt var að keyptur væri til fyrirtækja dýr tölvubúnaður, með erlendum hugbúnaði til að halda utan um margbreytilega stjórnunarhætti. En verra var að hér á landi var afar lítið um ´sérfræðinga´ í skipulagningu og smíði rekstrarhugbúnaðar fyrirtækja, til keyrslu bókhalds á þessum nýju undratækjum sem tölvurnar voru. Fljótlega kom í ljós að hinum erlenda hugbúnaði þurfti að breyta umtalsvert svo hann færði bókhald og uppgjör eftir íslenskum bókhalds-, rekstrar-, uppgjörs- og skattareglum.

Á þeim tíma voru flestir „tölvumenn“ ungir að árum, án reynslu úr atvinnulífinu, að feta sig áfram eftir nýrri braut. Innflytjendur hugbúnaðarins virtust eitthvað hafa látið aðlaga vinnslu hugbúnaðarins að framangreindum íslenskum raunveruleika. Sundurliðun rekstrarforsendna fyrirtækja var þó afar þröngt sniðinn stakkur í hinum erlenda hugbúnaði sem endaði með því að með hinum nýja hugbúnaði voru sendir „sérfræðingar“ til að setja búnaðinn upp og „breyta“ sundurliðun rekstrarliða fyrirtækja, þannig að þeir pössuðu inn í hinn erlenda hugbúnað.

Í því fyrirtæki sem ég var á þeim tíma að starfa, var nýráðinn ungur framkvæmdastjóri.  Hafði hann, eins og margir aðrir, pantað tölvubúnað og áðurnefndan hugbúnað, ásamt ráðgjöf til að koma tölvukeyrslu bókhalds fyrirtækisins inn í hugbúnaðinn. Hann virtist ekki meðvitaður um að ég var einmitt að endurskipuleggja skráningu bókhaldsins í samráði við endurskoðanda fyrirtækisins. Strax er ég frétti af kaupunum, benti ég á að fyrirtækið væri nú, eftir vinnu mína og endurskoðanda fyrirtækisins, ágætlega skipulagt til reksturs og allar 6 deildir þess væru með jákvæða rekstrarstöðu. Það merkilega var að þessu mótmælti framkvæmdastjórinn, án þess að hafa þá öðlast heildaryfirsýn yfir bókhaldslega uppgjörsliði, sem þá voru einungis kunnir mér og endurskoðandanum. Sagði hann mig bara vera orðinn of gamlan til að skilja mikilvægi þess að breyta yfir í þetta nýja kerfi.

Stjórn fyrirtækisins bar þetta ágreiningsatriði mitt og framkvæmdastjórans undir endurskoðanda fyrirtækisins. Tók hann algjörlega undir með mér, enda öll endurskipulagning og breytingar gerðar í fullu samráði við hann.  Framhald kaupa á nýjum búnaði var því sett á bið, þar til ég hafði lokið starfi mínu og var farinn. Nokkrum mánuðum síðar frétti ég að endurskipulagningin hefði farið fram. Þremur árum síðar varð fyrirtækið gjaldþrota og sagt var að það hefði ekki skilað ársreikningum síðustu árin.

Þessi örstutta innsýn í þær fjölþættu umbreytingar sem áttu sér stað á níunda áratug síðustu aldar, draga fram hvaða afleiðingar geta fylgt því að aftengja fyrirvaralaust eða fyrirvaralítið, þýðingamikla reynslu og þekkingu á viðskiptaumhverfi, út úr stjórnunarsviði mikilvægra fyrirtækja. Eðlilega er unga fólkið upptekið af sinni nýju námsreynslu og því eðlilegt að athyglin væri ekki skörp á hinum ókunna þætti þar fyrir utan, eins og t. d. viðkvæm viðskiptatengsl. Það er hins vegar röng nálgun að faglega mikilvægum undirstöðum hvers menntunarsviðs, ef nemendum á því sviði er ekki vandlega gert ljóst að þó þeir hafi fengið prófgráðu, hafi þeir einungis fengið lykilinn að þekkingu sem þeir þurfi að afla sér svo þeir verði farsælir stjórnendur í framtíðinni. Mikilvægi þátturinn verði ávalt, hefur alltaf verið og muni ævinlega verða, djúpstæð þekking á lífsæðakerfi rekstrarþáttar þeirra fyrirtækja sem á að stjórna. Það lífsæðakerfi er einstakt og sjálfdrifið innan hvers fyrirtækis. Og sú þekking og reynsla sem þar safnast saman, og muni vonandi varðveitt af stjórnum og framkvæmdastjórum hvers fyrirtækis, er HVERGI SKRIFUÐ Í KENNSLUBÓK. Sú þekking verður því ekki lærð á skólabekk, sama hve mörgum árum er eytt í skólasetu.

Eins og ungviði er eðlilegt, blindaði nýjabrumið hinum reynslulausu ungmennum sýn til hinna mikilvægu þátta: þekkingar reynslu og yfirsýnar yfir allt lífæðakerfi mikilvægustu atvinnugreina landsins. Á sama hátt var stokkið af stað, með umbyltingu mikilvægustu og viðkvæmustu upplýsingar hvers fyrirtækis. Að breyta flokkunarkerfi bókhalds án vandaðs undirbúnings og ígrundaðrar umhugsunar um afleiðingar þess fyrir lífafl og sögu fyrirtækisins verður ávalt röng nálgun. Sem betur fer leið ekki langur tími þar til  íslenskur bókhalds-, og uppgjörs- hugbúnaður hafði verið búinn til. Þökk sé þess tíma ungum reikni- og tölvusnillingi sem sérhannaði alíslenskt kerfi bókhaldsbúnaður, sem í fyrstu var sniðinn að minni kerfistölvum og borðstölvum. Og uppgjörsliðir þess kerfis pössuðu algjörlega við uppgjörsreglur bókhalds hér á landi.

Ef við stökkvum yfir stöðugt óróleikatímabil síðustu áratuga, má Í DAG bæði heyra og sjá ýmis hættumerki á lofti.  Ný og hættulegri ungdómsdýrkun virðist aftur í uppsiglingu. Nú virðist hið reynslulausa unga fólk, telja sig best til þess fallið að stjórna landi okkar. Það segist hafa reynsluna og þekkinguna til að stjórna eftir sínu höfði, burt frá spillingunni, en virðist ekki sjá þá miklu spillingu sem daglega er í vinnuumhverfi þeirra. Hinir eldri, sem unga fólkið segir nú eiga að víkja vegna gamalsaldurs, virðast einmitt þeir sem fyrir rúmum 30 árum komu óreyndir til valda, til að stjórna landsmálum og fyrirtækjum.  Nú eru fyrrum nýliðarnir taldir vera orðnir of gamlir, fastir í spillingu og úreltir til að stjórna.

Nú er það spurning hvort fyrrum unga fólkið, sem nú telst orðið það fullorðna fólk, sem ungafólkið í dag vill ýta til hliðar, hafi á lífsleiðinni öðlast þá þekkingu og lífsreynslu, að það búi yfir skilningi á þeirri skaðabylgju sem því miður gekk yfir á þeim upphafsárum ungdómsdýrkunar, sem leidd var yfir land og þjóð af hreinum óvitaskap en ekki mannvonsku. Hvort þetta fólk telji sig nú reiðubúið til að teyma þjóðfélagið aftur út í stórkostlegt hrun á þekkingarsviði rekstrarmála þjóðfélagsins, sem vafalítið verði til stórkostlegs skaða fyrir heildina? Þetta fólk, er væntanlega hlaðið reynslu allra þeirra áfalla sem þjóðin tók á sig vegna reynsluleysis þeirra; eru þau nú tilbúið að setjast út í horn meðan núverandi æskufólk og viðhlæjendur þeirra stunda sínar æfingar. Og undirgangast um leið aðra umferð ungdómsdýrkun, með tilheyrandi tjóni fyrir samfélagsheildina?

Fólk þarf að gera sér grein fyrir því að Ísland fórnaði mestu uppsveiflu lífsgæða, í veraldarsögunni, í tilraunastarfsemi, þar sem rekstrarlegri reynslu og þekkingu var vikið til hliðar, en reynslu- og þekkingarleysi sett í öndvegi. Meðan slíkt ábyrgðarleysi var látið viðgangast renndi gullvagninn sér nokkra hringi kringum landið, án þess að hinir reynslulausir óvitar vissu að þeir væru að láta þjóðina missa af stærsta tækifæri Íslandssögunnar. 

Á sínum tíma báðu þáverandi ráðmenn landsins, GUÐ að blessa Ísland, þegar ljóst var orðið að þeir höfðu allir verið blindaðir af fölskum villuljósum. Það var Í ANNAÐ SKIPTI sem stjórnendur á Íslandi létu GUÐS blessunina sigla hjá garði, án þess að teygja sig eftir því sem þeim var ætlað. Eðlilegt er því að spyrja nú hvort ÞRIÐJA SKIPTIÐ SÉ NÚ Í UPPSIGLINGU ???  Fólkið í landinu VERÐUR að átta sig á að EF það tekur ekki af kærleika við þeim Guðsgjöfum sem að þjóðinni er beint, verður fólk að hafa skilning á því þó hjálparköllum þess sé ekki svarað um hæl.

Er þetta sú birtingarmynd.........

....sem ungt fólk á Íslandi vill að birtist af lýðræðisvitund þess, rökrænni skynsemi, virðingu fyrir sjálfum sér, þjóð sinni og almennri kurteisi?

Sé það svo, er varla mikil ástæða fyrir okkur sem eldri eru að leggja mikið á okkur vegna framtíðar-velvilja annarrar þjóða. Afar litlar líkur eru á að það sem á myndbandi þessarar fréttar sést, verði eftirsóknarvert að mati þeirra þjóða sem alast upp við kurteisi og mannvirðingu í samskiptum.

Hvað segja nemendasamfélög framhaldsskólanna og háksólanna við svona framkomu á fjölþjóðlegri samkomu?????

Ég bíð spenntur eftir að sjá viðbrögð þeirra; bæði hver þau verða og hve margir skólar telja þessa framkomu innan kurteisismarka.               

Gerðu hróp að ráðherra

Afar athyglisverð ákvörðun

Maður getur nú ekki annað en staldrað við svona frétt. Um það hefur mikið verið talað að þjóðinni sé mikil þörf á vel menntuðu og vel hugsandi fólki inn á þing.

Þeir sem hafa fylgst með ferli Guðfinnu í áraraðir, eru væntanlega allir sammála um að þar fari kona sem hefur óvenju mikla góða kosti að bera. Hún er vel gáfum gætt, vel menntuð og kann greinilega vel að fara með báða þessa hæfileika. Af orðræðu hennar og framgöngu hefur vel mátt greina verðmæta mannkosti, svo sem hjartahlýju og heiðarleika.

Þegar manneskja með alla þessa hæfileika, vill ekki framlengja tveggja ára dvöl á Alþingi okkar, hlýtur maður stiga niður fæti og spyrja sig hvað valdi slíku.

Ég skora á fólk í landinu að hugleiða þetta. Hvort þarna geti verið til grundvallar eitthvað í innra pólitísku umhverfi (ekki flokkspólitískt) í landinu, sem sagt hefur verið valda þeim atgerfisflótta sem áberanbdi hefur verið í framlínu stjórnmála okkar á undanförnum áratugum.

Ég hef aldrei verið Sjálfstæðismaður, en ég hef þó hrifist af mörgu sem Guðfinna hefur sagt og óska henni velfarnaðar á nýjum vettvangi.                 

Guðfinna ekki í kjöri

Hvers vegna fengu þau ekki betri leiðbeiningar ???????

Ég vil byrja á því að segja að ég vil Paul Ramses, og konu hans, allt það besta og tel að íslensk þjóð gæti verið stolt af að þau fengju hér dvalarleyfi. Það breytir hins vegar ekki þeirri tilfinningu minni, að í máli hans sé verið að sópa upp pólitísku moldviðri. Hugsanlega til að breiða yfir illa grundaða aðferðarfræði við að afla honum dvalarleyfis hér.

Af ástæðum sem ég ætla ekki að tilgreina hér, þá hef ég fylgst afar náið með ástandinu í Kenya, fyrir og eftir forsetakostningarnar. Á tímabili var ástandið slæmt, og að mínu mati alveg rétt ákvörðun hjá Paul að yfirgefa landið, á þeim tíma. Þeir hættutímar eru hins vegar liðnir hjá, og koma vonandi ekki aftur.

Sú hætta sem steðjaði að Paul, stafaði af störfum hans fyrir stjórnarandstöðuna og mótframbjóðandann gegn sytjandi forseta. Þess ber hins vegar að geta, að nú er þessi aðili, sem Paul var að berjast fyrir, orðinn forsætisráðherra í sáttastjórn sem mynduð var eftir málamiðlun fyrrverandi framkvæmdastjóra Sameinuðu þjóðanna. Hættu- og ófriðarástand er því ekki lengur til staðar í Kenya, í þeim mæli sem var þegar Paul þurfti að yfirgefa landið.

Við gerum ekkert hættulegra eðlilegri rökfræði og raungildi mannúðarsjónarmiða, en að gengisfella hugtökin "lífshætta" og "pólitískar ofsóknir", í því augnamiði að ná fram niðurstöðu mála sem við berjumst fyrir, en hafa ekki gildishlaðin raunveruleika fyrir þessi hugtök. Í heimi þar sem siðferði fer hratt hnyggnandi en ofbeldi hratt vaxandi, getur verið hættulegt fyrir litla þjóð, að hafa ekki raungildi í framangreindum hugtökum. 

Þið baráttuglaða fólk!  Snúið ykkur að því að finna rökheldar ástæður fyrir því að Paul og konan hans fái dvalarleyfi hér á landi og látið af því að þvinga stjórnvöld til að eyðileggja nauðsynleg viðmiðunarhugtök, sem þurfa að halda raungengi sínu þegar raunveruleg lífshætta vofir yfir flóttamanni. Í raun er ekki hægt að líta á Paul sem flóttamann, þar sem stjórnmálaleiðtogi í flokki hans er forsætisráðherra lands hans.

Biðjum fyrir því að mál þessarar fjölskyldu leysist farsællega og þau geti notið friðar, frelsis og hamingju.                        

Viljum fá að vera áfram

Afar athyglisverð frétt

Þessi frétt er allrar athyglki verð. Þarna viðurkennir aðalbankastjóri Landsbankans að bankarnir sjálfir greiði lítið sem ekkert í tryggingasjóð innlána og að sjóðurinn sé líklega of lítill. En fari svo að að á hann reyni muni Seðlabanki viðkomandi lands taka lán til að greiða út tryggingabætur.

Með þessu er verið að segja að, eftir að áfallið er dunið yfir og tryggingabætur greiddar, muni skattgreiðendur og sparifjáreigendur þurfa að greiða niður lánið sem tekið var til að greiða tryggingarnar út, en eigendur og stjórnendur bankanna sitja að sínum auði óskertum, því bankinn var bara hlutafélag.

Er það þetta sem felst í ábyrgðinni sem stjórnendur banka segjast bera og þeir eru taldir þurfa ofurhá laun til að bera alla þessa miklu ábyrgð????

Sjá ekki fleiri þessa hrópandi vitleysu sem í þessu felst, að láta bankana sjálfa ekki fjármagna þennan tryggingasjóð, svo hann standi traustlega undir þeirri ábyrgð sem hann á að bera??                 

Spyrja um öryggi sparifjár

Hvenær lækka bankarnir vextin???????

Nú hefur Íbúðalánasjóður afsannað þau ummæli bankamanna, að vextirnir séu svona háir hér á landi vegna hárra stýrivaxta Seðlabankans. Bent hefur verið á að bankarnir SJÁLFIR ákveði sína vexti; stýrivextir Seðlabanka komi því máli ekkert við.

Ef lánastofnunum væri skylt að fara eftir vöxtum Seðlabanka, hefði Íbúðalánasjóður ekki geta lækkað vexti sína, eins og hann gerði nú á dögunum. Með þessari lækkun vaxtanna fletti Íbúðalánasjóður þeirri lygagrímu af bönkunum, að þeir geti ekki lækkað vexti fyrr en Seðlabankinn lækki stýrirvexti.

Hvernig væri ef allir tölvutengdir landsmenn sendu daglega fyrirspurn, í tölvupósti, til allra banka landsins, með fyrirspurn um hvenær þeir lækki vextina til samræmis við það sem tíðkast í samanburðarlöndum okkar.

Bankarnir eiga leikinn. Þeir eru fljótir að hækka en líklega þarf að þrýsta þeim til að lækka, líkt og fleirum.         

Einkennileg fyrirsögn á frétt.

Af fréttinni má skilja að fyrst innlendir og erlendir fjárfestar séu áhættufælnir, eins og það er orðað, lækki gengi krónunnar og sé í "frjálsu falli" eins smekklega og það er orðað gagnvart 3% breytingu á gengi.

Einhver öfugmæli eru í þessari frétt.  Áhættufælni GETUR EKKI verið ástæða fyrir lækkandi gengi krónunnar. ÖLL áhættufælni á að virka til styrkingar krónunnar, því eftir því sem áhætta í viðskiptum með peninga minnkar, minnka möguleikar þess að fjárhæðir tapist út úr hringrás viðskiptanna.

Gengið gæti hins vegar verið að falla vegna áhættu sem BÚIÐ VÆRI AÐ TAKA. Sem þýðir að einhverjir bankar hafi farið offari í áhættu og standi frammi fyrir vanskilum og gjaldfalli lána. Það gæti lýst sér í því að bankarnir hefðu tekið meira af erlendum skammtímalánum en þeir geti endurgreitt, og fái nú ekki nógu mikið af íslenskum krónum, eða erlendumm gjaldeyri, til að greiða þessi skammtímalán sín.

Áreynsla á gengi krónunnar, til lækkunar, skapast einvörðungu út frá því að VIÐ (þjóðin), viljum nota meira af gjaldeyri en við sköpum með gjaldeyristekjum okkar. Einnig getur of mikil lántaka erlendis, með afborgunum sem eru hærri en gjaldeyristekjur okkar leyfa haft sömu áhrif.

Dæmigert munstur sem flestir þekkja úr eigin fjármálum, þegar afborganir af lánum verða hærri en tekjuafgangur að frádreginni framfærslu, ræður við að greiða. Þá gæti þér verið boðið lán með afföllum, sem jafngildir gengisfalli krónunnar.

Við þessar aðstæður skapast eftirspurn eftir þeim gjaldeyri sem þarf að nota. Við slíkar aðstæður segja þeir sem eiga þennan gjaldeyri, - Ja, nú eru forsendur breyttar. Nú er ekki lengur um að ræða skipti á 1 á móti 58.  Nú er verðið 1 á móti 82. - Og ef við viljum ekki þetta verð, verða engin viðskipt.

Ef okkur vantar gjaldeyrinn til að greiða afborgun af þegar teknu láni, eigum við í raun ekkert val um að taka á okkur þessa lækkun á verðgildi krónunnar.

Ef við hins vegar værum að afla gjaldeyris til kaupa á einhverjum vörum sem ekki væri búið að loka samningum um, gætum við afþakkað viðskiptin og leitað annarra leiða, sem ekki mundu fella gengi krónunnar.

Fréttin ber öll með sér að það er ekki verið að segja satt; og þá er ég ekki að meina að blaðamaðurinn sé að skrökva. Hann geldur þess einungis að hafa hugasnlega ekki næga  þekkingu og visku til að sjá sannleikann í þeim aðstæðum sem bornar eru á borð fyrir hann.

Það er erfitt að þekkja sannleikann þegar flestir ljúga.         

Áhættufælni ríkir

Kunna stjórnmálamenn ekki að stjórna þjóðfélaginu??????

Ég fæ ekki betur séð en stjórnmálamenn okkar, aðallega er þar átt við stjórnarflokkana, hafi nánast enga þekkingu á því hvað þarf til að sjálfstætt þjóðfélag geti blómstrað hér á landi. Hér er ég ekki að tala um vel sjáanlegt skilningsleysi þeirra á núverandi ástandi; heldur einnig horft aðeins aftur í tímann, þó ekki of langt.

Flestum, sem hafa til að bera eðlilega visku, ætti að vera ljóst að afla þurfi fjármuna fyrir því sem kaupa á.  Einnig því að hafa þau varúðarmörk að skuldsetja sig ekki nema hafa þokkalega örugga vissu fyrir að nægar tekjur falli til á greiðslutíma lánsins, svo það verði endurgreitt á réttum tíma.

Í ljósi þessarar einföldu staðreyndar, er litið á aðgerðir og plön stjórnarflokkannna vegna svonefndra "mótvægisaðgerða" vegna niðurskurðar á þorskkvóta á síðasta ári. Mikilvægustu áhrif þess niðurskurðar var minnkun tekna þjóðarinnar. Önnur árhif urðu samdráttur í atvinnu þeirra er störfuðu við sjávarútveginn, sem er undirstaða atvinnulífs víða á landsbyggðinni. Þriðju áhrifin voru hugsanlegir rekstrarerfiðleikar útgerðarfyrirtækja.

Þeir sem að framan eru taldir, sáu fram á samdrátt í tekjum og sendu út ákall til ríkisstjórnar og Alþingis, að grípa til aðgerða til að bæta afkomu þeirra sem fyrir skerðinguni urðu.

Seint og um síðir komu tilkynningar um hjálparaðgerðir (mótvægisaðgerðir) stjórnvalda og Alþingis, vegna þessara skerðinga á tekjum þjóðfélagsins og gjaldeyrisskapandi atvinnustarfsemi sjávarútvegsins.

Aðgerðirnar fólust allar í aukinni lántöku til greiðslu ýmisssa verklegra þjónustuframkvæmda á kjörtímabilinu. Ekki til að auka atvinnulíf á þeim stöðum þar sem samdrátturinn varð; heldur til að halda einhverjum hópi stórvirkra vinnuvéla við verkefni og skaffa aðilum utan þeirra svæða sem fyrir skerðingunum urðu, meiri tekjur en áformað hafði verið.

Hvergi bólaði á raunverulegri þekkingu á vandamálinu, eða visku til að bæta aðstæður þeirra sem fyrir áfallinu urðu. Óvitaskapurinn var algjör.

Fram eftir öllu síðasta ári, töluðu flestir stjórnmálamenn okkar (ekki einungis stjórnarflokkarnir) um að við værum svo rík að við gætu eiginlega hvað sem okkur dytti í hug. Kröfur um aukin útgjöld heyrðust úr hverju horni og fáir þorðu að mótmæla því peningaflóði sem óvitar lánastofnana okkar létu eftirlitslítið streyma yfir þjóðina okkar. Meira að segja sprenglærðir hagfræðingar fóru á þvílíkum kostum við að byggja skýjaborgir að venjulegt fólk stóð með hangandi kjálka af undrun og fögnuði.

Nú, örfáum mánuðum síðar boða þessir sömu hagspekingar mikla vá vera að skella á okkur; alveg óviðbúið og án nokkurs fyrirvara. Enginn þessara hagspekinga hefur útskýrt fyrir þjóðinni hvers vegna þeir sáu þetta ekki, fáum mánuðum fyrr, þegar þeir voru að dásama hvað við værum rík þjóð.

Hinn kaldi raunveruleiki er sá, að fyrir meira en áratug fóru alþjóðlegar eftirlitsstofnanir eins og Alþjóðabankinn og Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn, að vara Íslensk stjórnvöld við að skuldasöfnun okkar væri komin á hættulegt stig.  Við sinntum þessu ekkert en margfölduðum einungis skuldirnar. Við sinntum ekkert aðvörunum um að tekjugrunnur þjóðarinnar bæri ekki svona mikla skuldsetningu. Stjórnmálamenn okkar horfðu einungis á skuldirnar hlaðast upp, ímyndað eignasafn stækka og sungu í vímurugli sönginn um að við værum svo rík.

Það kemur því ekkert á óvart þó þessir blessaðir óvitar sitji nú flemtri slegnir og ruglaðir, þegar raunveruleikinn tekur allt í einu upp á því að sprengja fyrir þeim ímyndarheiminn og gerð er krafa til þeirra að fara nú með raunverulegum aðgerðum að stjórna því þjóðfélagi sem tóku að sér að stjórna. 

Líkt og með aðra grúttimbraða vímusjúklinga, hrærðu þeir í þekkingu sinni og visku til að finna leið sem stoppaði áreitið sem að þeim beindist.  Þeir ákváðu að bæta enn við skuldirnar, hrærðu nýja eyðslusúpu og skömmtuðu hana á diska þeirra sem mest grenjuðu.  Vandinn er einungis sá, að súpan eykur frekar vandann en að bæta ástanið fyrir þjóðarheildina.

En það skilja blessaðir óvitarnir okkar ekki.                  

Alvarlegur skortur á rökrænni hugsun hjá forstöðumanni greiningardeildar banka

Í dag, miðvikudaginn 18. júní 2008, er grein í Markaðnum, fylgiblaði Fréttablaðsins, skrifuð af Ásgeir Jónssyni, forstöðumanni greiningardeildar Kaupþings.  Undanfarnar vikur hef ég iðulega tekið þannig til orða að stjórnendur lánastofnana sýni "óvitaskap". Í því sambandi er fyrst og fremst verið að vísa til ábyrgðar þeirra sem stjórnenda fjárstreymis um þjóðfélagið.

Stærstu lánastofnanir í litlu þjóðfélagi, geta ekki haga sér líkt og fjárhættuspilarar, að hugsa fyrst og fremst um að hámarka eigin skyndihagnað en skeyta engu um viðgang, vöxt og uppbyggingu tekjuskapandi atvinnustarfsemi í þjóðfélaginu. En, því miður hefur reyndin orðið sú síðar bankarnir voru einkavæddir.

Nafnið á áðurnefndir grein Ásgeir er - "Biðstaða á gjaldeyrismarkaði". - Nafnið eitt bendir til að hann sé að gagnrýna sjálfan sig og aðra stjórnendur stærsta banka landsins. 

Á Íslandi eru engar sjálfrennandi uppsprettuæðar gjaldeyris. Allan gjaldeyri verðum við að búa til, með sölu á vörum eða þjónustu til erlendra aðila. Ef biðstaða er á gjaldeyrismarkaði, bendir það fyrst og fremt til þess að stjórnendur lánastofnana hafi brugðist þeirri grundvallarskyldu sinni að örva gjaldeyrisskapandi atvinnustarfsemi í landinu; í það minnsta til jafns við starfsemi sem eyðir- eða bindur gjaldeyri fastan, með fjárfestingum í íbúðabyggingum, verslunar-, atvinnu- eða skrifstofuhúsnæði og öðrum slíkum ráðstöfunum sem festir fjármagn utan starfsemi gjaldeyrissköpunar. Skeytingaleysi bankanna um stöðu og afkomu þjóðarbúsins má lesa úr eftirfarandi hluta úr grein Ásgeirs:

Því hefur stundum verið haldið fram að viðskiptahalli síðustu ára hafi verið fjármagnaður með útgáfu krónubréfa og annarri stöðutöku erlendra fjárfesta. Þetta er þó aðeins hálfur sannleikurinn. Bein erlend lántaka og erlend fjárfesting hafa fjármagnað hallann allt fram á þetta ár og gott betur.

Þarna opinberar Ásgeir beinlínis það sem að framan er sagt, um að lánastofnanir hugsi fyrst og fremst um eigin hag, en láti heildarhagsmuni þjóðfélagsins lönd og leið. Þarna segir hann að bankarnir hafi hjálpað viðskiptalífinu að eyða meiri gjaldeyri en þjóðfélagið skapaði. Til þess að það væri hægt, þurftu þeir að skapa sér opnara aðgengi að erlendum gjaldeyri. Og hvernig gera bankamenn slíkt?

Þeir koma á hér vaxtastigi út- og innlánslánavaxta, sem er umtalsvert hærri en hægt er að fá í helstu viðskiptalöndum. Með því móti gera þeir físilegt fyrir erlenda aðila sem leita eftir skyndigróða, að kaupa hér skuldabréf til skamms tíma, sem bera umtalsvert hærri vexti en þeir geta fengið í öðrum löndum. Þessir aðilar létu af hendir gjaldeyri, en fengu í staðinn skuldabréf í Íslenskum krónum, með verðtryggingu og vöxtum eins og eðlilegir teljast hér. Þannig varð bankinn sér úti um gjaldeyri sem þjóðin var alls ekki búin að afla og engar horfur voru á að tækist að afla áður en þessi umræddu skuldabréf kæmu til greiðslu á gjalddaga sínum. Þarna var bankinn afar greinilega fyrst og fremst að hugsa um eigin hag og setti hagsmuni þjóðarinnar með áberandi hætti til hliðar.

Á öðrum stað í grein sinni opinberar Ásgeir einnig að hagsmunir þjóðarinnar hafi verið settir til hliðar svo þeir næðu auknum viðskiptum og opnuðu leið fyrir okurfjárfesta, sem hann kallar "vaxtamunarfjárfesta", til að hagnast á Íslensku viðskiptalífi. Hann segir þar:

Skiptasamningar eru einnig helsta leiðin fyrir erlenda vaxtamunarfjárfesta að ná íslenskum vöxtum. Íslenskt fjármálakerfi er að stærstum hluta verðtryggt.             

Þarna upplýsir hann að með þessum háu vöxtum sem bankar hér píndu atvinnulíf og heimili, gátu þeir opnað leið fyrir erlenda okurfjárfesta til að leggja fram gjaldeyri, sem engin innistæða var fyrir, og þeir notið á móti íslenskra vaxta og verðtryggingar, sem var umtalsvert hærri ávöxtun en þeim bauðst í öðrum löndum. Enn frekar segir hann:

 Sá nafnvaxtamarkaður sem verðmyndun á gjaldeyri hvílir alla jafna á í flestum öðrum löndum er ákaflega grunnur hérlendis. Í hans stað hefur gengi krónunnar hvílt á skiptamarkaði sem er háður fjármögnun af hálfu viðskiptabankanna. 

Þarna opinberar Ásgeir í raun að það eru viðskiptabankarnir sem bera alla ábyrgð á því hvernig gegni krónunnar hefur verið skráð undanfarin ár. Skiptasamningar þeirra hafa ráðist af hagsmunum viðskiptalífsins en ekki hagsmunum gjaldeyrisskapandi atvinnustarfsemi.  

Þó enn væri hægt að hlda árfram í svipuðum dúr, ætla ég að hætta hér. Ég tel mig vera búinn að renna styrkum stoðum undir þá staðhæfingu mína að stjórnendur stóru bankana hér hafi sýnt ótúlegan óvitaskap á undanförnum árun; óvitaskap sem þjóðin þarf að gjalda fyrir á komandi árum/áratugum.

Svo; líkt og aðrir óvitar, pressa þeir á Alþingi og ríkissjórn að leggja fram fjármuni til að bjarga þeim úr sjálfskaparvíti sínu.

Vandi okkar er fyrst og fremst að auka sem fyrst gjaldeyrisskapandi framleiðslu  og hvers konar atvinnu í þeim geira. Við höfum enga þörf fyrir að taka meira fjármagn að láni erlendis til að halda óvitunum gangandi í spilavítum stóru bankanna.           

           

Fyrir hvern var það óheppilegt???

Sigurði Kára finnst óheppilegt að Ingibjörg Sólrún gefi frá sér yfirlýsingu vegna niurstöðu Hæstaréttar í Baugsmálinu. Hann getur þess hins vegar ekki fyrir hvern það sé óheppilegt að Ingibjörg tjái sig um þetta.

Kannski eiga þessi ummæli hans að túlka, að það sé óheppilegt að samstarfsflokkur í ríkisstjórn skuli tjá sig um eitt af stóru axarsköftunum sem forystu Sjálfstæðisflokksins hefur orðið á í stjórnmálasögu okkar.

Nokkuð merkilegt, í ljósi þess að Sjálfstæðismenn hafa verið vanir að halda vel til haga því sem þeir kalla klúður vinstri manna, en þegar ofsókn þeirra sjálfra á hendur fáeinum einstaklingum í einni fjölskyldu, dæmist í Hæstarétti sem vindhögg, sem kostaði þjóðina samt mörg hundruð milljónir, þá er óheppilegt að á það sé minnst af formanni annars af stærstu stjórnmálaflokkum landsins.

Ef ályktunarhæfni hans og dómgreind er ekki meiri en þetta, er kannski hægt að velt fyrir sér hver hafi unnið fyrir hann lokaverkefnið í lögfræði; eða þarf kannski ekki meira en þetta til að ná lögfræðiprófi??             

Sigurður Kári: Yfirlýsing ráðherra óheppileg